๏ รูปฉายลายชีพ ๏
“ภาพจำลองของอารมณ์ระงมเร้า...ยังจ้องเงาจำแลงที่แฝงจอ”
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
สกุล  บุณยทัต


                    “ชีวิตของเราทุกคนล้วนมีภาพแห่งตน  เป็นภาพเคลื่อนไหวปรากฏอยู่ในจอภาพแห่งความเป็นไป...กำหนดบทบาทเป็นเช่นสีลาสาระแห่งการแสดงออกทางอารมณ์ความรู้สึกที่เปลี่ยนแปรและไม่หยุดนิ่ง...หลายคนอาจเปรียบชีวิตจริงในโลกสมัยใหม่ ณ วันนี้กับโครงสร้างของความเป็นภาพยนตร์  โลดแล่นไปในองค์ประกอบและบรรยากาศที่เป็นทั้งมายาคติและเจตนารมณ์ของความเป็นจริง...ชีวิตแต่ละชีวิตมักมีมิติแสดงแห่งความเป็นตัวตนผูกพันอยู่กับใจและกายอยู่เสมอ  เป็นเบื้องลึกของความทุกข์สุข...และเป็นสามัญธรรมดาของการกระทำ
                     ประเด็นตรงส่วนนี้นับเป็นแบบเรียน  ที่ฉายภาพให้เราทุกคนได้เห็นถึงข้อตระหนักในการทบซ้อนซึ่งซ่อนเงื่อนซ่อนปมของชีวิตว่า...ได้ส่งอิทธิพลต่อวิถีของการดำรงอยู่ของเรามากน้อยเพียงใด...หากใครสักคนจะเฝ้าสังเกต  เราย่อมจะค้นพบความหมายแห่งความเป็นชีวิตว่าเราต่างเล่นบทบาทของตัวเอง  เพื่อให้กลายเป็นรูปรอยแห่งคุณค่าของชีวิต  ขณะเดียวกันอีกด้านหนึ่งเราก็ต่างตกอยู่ในห้วงมายาแห่งตนและคนอื่น...จนไม่สามารถสลัดหลุด...เหล่านี้จึงนำมาซึ่งบริบทอันจริงแท้แห่งความมีความเป็นในฐานะมนุษย์ที่ไม่อาจคลี่คลายปมเงื่อนของตัวเองได้โดยง่าย  ณ สุดท้ายก็จะเหลืออยู่เพียงความทรงจำที่ตั้งหน้าตั้งตาเดินไปสู่ความลบเลือนเพียงเท่านั้น”
                    ผมคิดถึงประเด็นสาระที่กล่าวมาเบื้องต้นหลังจากได้อ่านรวมบทกวีเล่มใหม่ของ ‘โชคชัย  บัณฑิต’ ในบรรยายกาศที่ผมรู้สึกถึงความสงบเงียบในใจ...บทกวีจำนวน 56 บทในนาม “รูปฉายลายชีพ” ค่อยๆเปลี่ยนเฟรมด้วยภาพต่อในการตัดต่ออย่างช้าๆผ่านจากบทหนึ่งไปสู่บทหนึ่งซึ่งพยายามแสดงภาพสะท้อนในแง่มุมแห่งความเป็นชีวิตด้วยบทตอนง่ายๆผ่านนิยามความหมายแห่งสถานการณ์  ผ่านประจุความคิดของตัวบุคคลผ่านฉากที่ปลูกสร้างเรื่องราวต่างๆนานาให้ได้จับต้องและผ่านความเป็นตัวตนหลายๆตัวตนตามที่ได้กระทำบางสิ่งบางอย่างขึ้นมาด้วยสำนึกทั้งที่ดีงามและผิดบาป...นัยทั้งหมดนี้อาจถูกเปรียบเทียบให้เป็น ‘รสชาติ’ แห่งความเป็นหนังเรื่องหนึ่ง  ที่มีองค์รวมแห่งความหมายของชีวิตเป็นตัวขับเคลื่อน...สั่นไหวการรับรู้ในรู้สึกด้วยรูปลักษณ์และรวงลายต่างๆที่ถูกตกแต่งขึ้นด้วยลีลาที่อิงอยู่กับความเป็นศิลปะ  โดยการเน้นย้ำที่จะสื่อให้เห็นบทบาทเนื้อหาตรงส่วนนี้  ด้วยกระบวนการเขียนและการจัดวางองค์ประกอบของเนื้องาน...ให้สื่อสารความเป็น ‘บทกวี’ ทั้งด้วยเนื้อความที่วางอยู่ในกรอบเกณฑ์เฉพาะของรูปแบบที่จินตนาการและสร้างสรรค์ขึ้นด้วยมุ่งหวังถึงผลลัพธ์ที่จะมีต่อชีวิต  จิตใจ  และอารมณ์  ในรอบด้านเหมือนภาวการณ์แสดงออกในโลกเฉพาะของภาพยนตร์ที่สามารถกำหนดแบบให้ผู้สัมผัสหรือมุ่งหวังที่จะเสพเนื้องานได้บรรลุถึงเป้าหมายทาง
                                                                                                                                                             2
                                                                                                                                                      อารมณ์อย่างฉับพลัน...อันเป็นปรากฏการณ์ของความสะกิดใจและกินใจที่จะซึมซับและอยู่ต่อเนื่องไปในความทรงจำแห่งหัวใจของใครทุกๆคนไปโดยตลอด...
                                                         “หนังชีวิตให้ชีวิตลิขิตหนัง
                                                           ทำนบใจไหลหลั่งข้ามฝั่งเศร้า
                                                           ภาพจำลองของอารมณ์ระงมเร้า
                                                           ยังจ้องเงาจำแลงที่แฝงจอ”
ในส่วนของบุคคล... ‘โชคชัย’ ได้นำเสนอภาพแสดงผ่านชีวิตของมนุษย์ในหลายลักษณะ...พวกเขาหรือเธอต่างตกอยู่ในวงจรของโลกที่ดำเนินไปโดยไม่หวนคือกลับ...บทบาทของบชีวิตในแต่ละบทบาทเกิดขึ้นกับใจและกายในความเป็นตัวตนของคนๆหนึ่งได้อย่างไร  นั่นคือปริศนาอันซ่อนเร้น...แม้อาจจะมองเห็นที่มาที่ไป  มองเห็นถึงเหตุและผลที่รองรับถึงความเป็นไปได้  แต่นั่นก็ไม่ใช่คำตอบที่สามารถตอบคำถามแห่งปริศนาในความเป็นตำนานของใครๆหรืออาการอย่างหนึ่งอย่างใดได้...มันจึงมีสภาพเป็นเพียงนัยเล่าขานที่ถือเป็นบทตอนแห่งการทดสอบบาปเคราะห์ที่สามารถเกิดขึ้นได้กับคนทุกคน...เป็นผลรวมของชีวิตที่จับต้องได้ยากยิ่ง
                                                         “ครองใจในร่างหญิงบ้า
                                                           ตามหาสิ่งร้างห่างหาย
                                                           สิงอยู่กลางทรวงกลวงกลาย
                                                           ตายทั้งยังมีชีวัน
                                                                  กระเซอะกระเซิงเริงทุกข์
                                                                  อิ่มสุขดั่งสู่สวรรค์
                                                                  กายอยู่ในกูณฑ์ไฟกัลป์
                                                                  ใจอยู่ในขั้นดาวดึงส์
                                                                   -----------------------------
                                                           ครองใจในร่างหญิงบ้า
                                                           คือศาลเพียงตาถ้าหมาย
                                                           เพียงศาลเพียงตายังไม่ตาย
                                                           ครองกายไหว้กราบภาพรัก”
บทกวี ‘นัยตำนาน’ บทนี้ถือเป็นภาพแสดงของตัวละครที่มักจะแสดงบทบาทของเธอและพวกเธอผ่านสายตาแห่งการมองเห็นของคนเรา...ครั้งแล้วครั้งเล่า...เราอาจทั้งเห็นอยู่ตำตาและเต็มตา  แต่กลับไม่รู้สึกร่วมกับภาพแสดงดังกล่าวนี้...หรือนี่คือภาพแสดงที่จำเจหรือไร้ค่าจนเกินไป?...หรือนี่คือภาพแสดงของความสูญสิ้น  ในโลกแห่งจิตวิญญาณที่แตกดับ...บนเวทีแห่งนัยสำนึกที่ทำได้เพียงการปล่อยผ่าน... ‘ผ่านมาแล้วก็ผ่านไป...ผ่านตาแล้วก็ผ่านไป’...เป็นหนังชีวิตสั้นๆเพียงเรื่องหนึ่งที่แทบไม่มีใคร
                                                                                                                                                          3

มองเห็น...แต่ด้วยสายตาของความเป็นกวี... ‘โชคชัย’ ได้ฉายภาพเรื่องเศร้าอันเป็นดั่งตำนานแห่งความน่าเห็นอกเห็นใจนี้...ด้วยสีสันที่หม่นมืดแต่ก็ร้อนแรงทางเจตจำนง  ที่จะขับเน้นให้ภาพแสดงดังกล่าวนี้ได้มีโอกาสเป็นภาพเคลื่อนไหวที่มีความหมายทางปรากฏการณ์ต่อการรับรู้ในทางมโนธรรมกันบ้าง
                    ปรากฏการณ์ภายนอกและปรากฏการณ์ภายในดูเหมือนว่าจะถูก ‘โชคชัย’ นำมาใช้ประสานกันเป็นตัวขับเคลื่อน...รูปฉายแห่งภาพแสดงในการขุดค้นลงไปในภาวะของการเปรียบเทียบ...ที่มักจะซ่อนลึกอยู่ข้างใน...โดยเฉพาะความมืดมนและอับตันแห่งโชคชะตาที่มนุษย์ส่วนหนึ่งไม่สามารถจะใช้หัวใจหยั่งรู้ถึงการเอื้อมมือเข้าไปช่วยเหลือเกื้อกูลกันได้...ชีวิตของมนุษย์มักเป็นเช่นนี้...จิตใจของมนุษย์ก็มักจะถูกตอกตรึงให้ต้องพินิจพิเคราะห์ถึงภาพแสดงจริงแห่งชีวิตตรงส่วนนี้
                                                  “...พ่อแม่อยู่ไหนเป็นใจหรือเปล่า
                                                   ชีวิตแสนเศร้าหรือเจ้าสุขี
                                                   สองข้างทางเท้าอาจเศร้าเหลือดี
                                                   หนึ่งใจไหวถี่หรือนี่ชีวิต...
                                            ขนมถุงน้อยอร่อยดีไหม
                                            ฉีกซองส่งให้พร้อมไมตรีจิต
                                            เธอคือขอทานหมายการอุทิศ
                                            ขนมถุงนิดเธอคิดแบ่งทาน
                                                   แม้คือผู้ขอใช่รอเพียงรับ
                                                   แต่ในมุมอับเธอกลับอีกด้าน
                                                   เป็นผู้แบ่งให้ด้วยใจเจือจาน
                                                  ขณะเดินผ่านเผยทานผ่านพบ”
ความจริงในด้านกลับที่เป็นบทสะท้อนแห่งสาระมุมมองตรงส่วนนี้...มีมิติของการใคร่ครวญถึงความเป็นชีวิตเราไม่สามารถคาดเดาหรือให้ข้อสรุปจิตใจของมนุษย์ได้โดยทันทีหรอก...เหมือนกับบทตอนของหนังเรื่องหนึ่งที่เกี่ยวข้อกับชีวิตใดชีวิตหนึ่ง...ก็อาจจะมีจุดพลิกผันให้คนดูได้ประจักษ์        และรับรู้ทั้งด้วยคุณด้วยโทษ...ด้วยดีหรือด้วยชั่วแปลกแตกต่างกันไป  แต่ด้วยทัศนคิตในเชิงกวีของ ‘โชคชัย’ ที่สื่อสะท้อนถึงการมองโลกในแง่งาม...ทำให้ภาพฉายของเขาในความเป็นบทกวีในแต่ละบทเป็นเหมือนหนังแห่งความจรรโลงใจ  มีอุดมคติที่วาดหวังว่า...คนทุกคนสมควรมีชีวิตอยู่ร่วมกันอย่างสอดประสานและเข้าใจในกันและกัน  ซึ่งภาวะตรงนี้คือสถานะแห่งการเป็นกวีที่อบอุ่นในจิตใจของ ‘โชคชัย’ ที่สัมผัสได้อย่างต่อเนื่องเสมอมา...
                                                  “จิตใจไหววาบอิ่มภาพพบพาน
                                                    แม้เพียงเดินผ่านผลทานสะท้อน”

                                                                                                                                                         4

ในอีกด้านหนึ่งของความเป็นโลก...ภาพแสดงแห่งโลกียวิสัยก็ปรากฏให้เป็นเป็นฉากหลังของความลวงหลอกบนพื้นฐานแห่งแรงปรารถนาอันเป็นมายาคติของศรัทธา...ภาพฉายตรงส่วนนี้คือลีลาชีวิต  ที่กระจัดกระจายอยู่ท่ามกลางห่ากระแสของมายาคติภายใต้เงื่อนไขของการลุ่มหลง... ‘โชคชัย’ มองประเด็นที่เสียดแทงนี้ด้วยนัยแห่งการเสียดแทงเช่นเดียวกัน...มันคือภาพแสดงของการเหยียดเย้ยที่สลับซับซ้อนอยู่กับกิเลสอันหมุนวนอย่างไม่หยุดยั้งของมนุษย์...บทกวี ‘โพธิสัตว์’ อาจถูกมองเป็นหนังต้องห้ามแห่งการเปรียบเทียบความในสังคมหน้าไหว้หลังหลอกอย่างสังคมของเราในปัจจุบัน  สังคมที่มีผู้กล้าแสดงถึงความเป็นผู้รู้ผ่านนัยแห่งความมัวเมาแห่งจิตใจของมนุษย์ในรูปรอยของสินค้าที่ต้องขึ้นตรงอยู่กับความเป็นศรัทธาโดยแท้
                                                 ‘โพธิสัตว์อุบัติแล้วเป็นแก้วเกศ
                                                  ทิพเนตรเวทย์มนตร์หรือพ่นเป่า
                                                  หนึ่งถึงสิบทิพโสตทรงโปรดเรา
                                                  ใช่การเดาเอาอดีตมาพิศดู
                                                  ทุกทุกงวดตรวจสอบจนรอบด้าน
                                                   เห็นหลักการผ่านผลซ่อนตนอยู่
                                                  ยิ่งสำรวจตรวจสอบยิ่งรอบรู้
                                                  ต้องเผยแพร่แก่ทุกผู้ใช่ดูดาย
                                                  ----------------------------------
                                                  โพธิสัตว์อุบัติแล้วเหนือแก้วเสก
                                                  หยิบตัวเลขล่วงหน้าเอามาสื่อ
                                                  ไม่อยากรวยลำพังเขายั้งมือ
                                                  ไขสูตรหวยรวยอื้อเชิญซื้อแทง”
ภาพแสดงของค่านิยมแห่งสังคม...ได้ถูกนำมาร้อยเรียงเป็นบทบาทหลากหลายให้ผู้อ่านในฐานะ ‘ผู้ชม’ หนังเรื่องนี้ให้ได้ติดตามด้วยความตั้งมั่นใน “สติของเวลา” มีภาพแสดงหลายๆภาพที่เป็นเงื่อนงำทั้งทางประวัติศาสตร์และความเชื่อ...สถานการณ์และความคิดหลายๆอย่างซ้อนทับกันด้วยรอยอำพรางของความหวาดระแวงที่ไม่รู้จบ  กลายเป็นความขัดแย้งที่ต่อเนื่องทางสังคม...กลายเป็นความไม่รู้ที่ไร้คำตอบอันน่าเชื่อถือ...บทกวี ‘ฟาฏอตี’ อันหมายถึง ‘ปัตตานี’ ได้ฉายภาพตรงนี้ไว้ให้ได้ใคร่ครวญ...
                                                  ‘ปลดอาวุธระแวงให้แจ้งจิต
                                                   สนามเพลาะความคิดเคยเขลาขุด
                                                   ลาดตระเวนหัวใจดับไฟยุทธ
                                                   ไม่สิ้นสุดศรัทธาฟาฏอนี
                                                                                                                                                            5

                                                   ฟาฏอนีวันนี้แม้น่าห่วง
                                                    แต่อย่าลวงหัวใจให้พ่ายหนี
                                                    รักจะเขียนความงามด้วยความดี
                                                    ฟาฏอนี – ฟ้าที่นี่มีเสียงนก”
...มองเห็นนัยแห่งการประชดประชันโลกสมัยใหม่และสังคมแห่งการดำรงอยู่ที่เต็มไปด้วยภาพแสดงในบทบาทของความขัดแย้งในแบบอย่างของจักรวาลซ้อนในจักรวาล...ที่ภาษาสื่อสารระหว่างกันคือตัวแทนแห่งความแปลกแยกอันเปล่าดาย...หนังในบทตอนของบทกวี... ‘นิพพานออนไลน์’ มุ่งชี้ให้ทุกคนได้เห็นโลกอันวิปริตที่สามารถโน้มนำตนเองให้ขึ้นสู่บรมสุขแห่งนิพพาน...ที่พาตัวตนให้หลุดพ้น ‘หลุดโลก’ ออกไปจากวัฒนธรรมสำนึกอันดีงามดั้งเดิมได้...ภาวะตรงส่วนนี้มันหมายถึงอะไรกันแน่...หรือนี่คือการเล่นแร่แปรธาตุที่ไม่รู้ตัวของเจตจำนง
                                                 “จากธาตุ  แปรธาตุ  เป็นภาพถ่าย
                                                  เก็บประจุ  มากระจาย  เป็นไฟจ้า
                                                  จากเมมโมรี่ชุบชีวา
                                                  เกิดดับตรงหน้าคว้าอาคม
                                                  ส่งต่อ  เซฟไฟล์  หลายก็อปปี้
                                                  เกิดมี  หนีหาย  สลายล่ม
                                                  กู้ไฟล์  เซฟไฟล์  กลางสายลม
                                                  คลิกชมเชื่อมร้อยพลังงาน
                                                  ปราชญ์บอกชีวิตอนิจจัง
                                                  ปวงอาตมาประดังเป็นสังขาร
                                                  เคลื่อนไหวความว่างอยู่ตั้งนาน
                                                  ก่อนลุกจากร้านเกมส์ออนไลน์”
สำนึกต่อสังคมในหลายบทบาท  ถูกสื่อสารออกมาบทแล้วบทเล่า...เป็นช่วงตอนของศาสนา  การเมือง  และความเป็นปัจเจก...ในความเป็นกวี... ‘โชคชัย’ ให้ความสนใจในเชิงเนื้อหาสาระผ่าน
                    กระบวนการแห่งสำนึกคิดและการสืบค้นอยู่ในหลายเรื่องราว  นี่เป็นวิธีการสร้างสรรค์งานที่ถูกนำมาเชื่อมโยงกับการออกแบบในการนำเสนอประเด็นในแต่ละประเด็นให้สามารถมองเห็นกันได้อย่างรอบด้านและชัดเจน...หากผู้รับสารจะตื่นรู้...และมีข้อตระหนักในการหยั่งรู้ความเป็นไปในวัฏจักรแห่งสังคมที่สร้างรูปสร้างรอยที่แปลกใหม่ให้เกิดขึ้นเป็นผลพวงที่ทั้งน่าชื่นชมและน่าอับอายของยุคสมัยนี้


                                                                                                                                                             6

                    ‘โชคชัย’ เปรียบดั่งนักสังเกตการณ์...เขามองเห็นและจับเอาสิ่งที่มองเห็นนั้นมาสานสำนึกให้เป็นบทกวีผ่านรูปแบบในเชิงการตีความ “เขียนกระดาษวาดละคร” ให้ออกมาเป็น ‘รูปฉายลายชีพ’รูปโฉมแห่งความเป็นบทกวีของ ‘โชคชัย’ จึงอยู่ในเงื่อนไขของการออกแบบภาพแต่ละภาพ...นัยของการแสดงสาระในแต่ละสาระ...ซึ่งได้ผลอย่างยิ่งมาแล้วจากรวมบทกวี ‘บ้านเก่า’ ที่สร้างชื่ออันโด่งดังให้กับเขาในลักษณะ ‘เล็กแต่งดงาม’...ไม่อาจปฏิเสธได้อีกว่า ‘โชคชัย’ มีความสามารถในเชิง ‘กลอน  กานท์’ แบบขนบจารีตในระดับฝีมือ...ซึ่งผู้ที่ศึกษาและได้เรียนรู้ในผลงานของเขาก็คงได้สัมผัส ‘รสแห่งวรรณคดี’ ทางด้านโคลง ฉันท์ กาพย์ กลอน ของเขามาแล้ว...เหตุนี้การทำงานของเขาจึงอยู่คาบเกี่ยวกันระหว่างรูปแบบเก่ากับรูปแบบที่ถูกออกแบบจัดวางใหม่ในการนำเสนอ...อยู่ระหว่างภาพแสดงของสังคมใหม่ในบทสะท้อนที่วิพากษ์ถึงความเปลี่ยนแปลงที่ไม่ชอบมาพากล...เจตจำนงในการทำงานของ ‘โชคชัย’ ขยายกว้างขึ้นมาก  และอาจนับว่าเขาดำรงตนในฐานะกวี...ที่เขียนบทกวีมากที่สุดคนหนึ่งในห้วงเวลา 5 ปีที่ผ่านมา ‘รูปฉายลายชีพ’ ก็เป็นการรวมกวีนับจากปี พ.ศ.2545 มาจนถึงปัจจุบัน’...8 ปีแห่งการทำงานที่ต่อเนื่องและขยายฐานความคิดในการสร้างรูปแบบและเนื้อหาอย่างต่อเนื่องมาโดยตลอด...ในความเป็นวิชาชีพ...นี่อาจนับเป็นสิ่งที่ดีงามสำหรับผู้ที่ปรารถนาจะเดินตามรอยในการสร้างสรรค์ผลงานของกวีสักคนหนึ่ง...โดยส่วนตัวผมเห็นถึงความตั้งใจในการทำงานของ ‘โชคชัย’ เสมอ  เห็นพร้อมๆกับท่วงทีของการอ่อนน้อมและถ่อมสุภาพ...บทกวีของ ‘โชคชัย’ นอกจากข้อประจักษ์ในเชิงรูปแบบ...ก็มีความอ่อนโยนในเนื้อหาที่มีประเด็นชวนวิพากษ์นี่แหละที่เห็นเป็นเอกลักษณ์ที่ชัดเจนที่สุด...ทั้งๆที่หลายๆเรื่องราวคือประเด็นปัญหาอันชวนก่นด่าด้วยท่าทีที่กระแทกกระทั้นแต่ ‘โชคชัย’ ก็เลือกที่จะสื่อสารความนัยทั้งหมดด้วยวิธีการอันประคับประคอง
                    “รูปฉายลายชีพ” ก็ตกอยู่ในกระบวนวิธีนี้...มาถึงช่วงระยะเวลาหนึ่ง...เราอาจสามารถพูดถึงพัฒนาการทั้งความเป็นกวีและทั้งความเป็นบทกวีของ ‘โชคชัย’ ได้อย่างเต็มปากเต็มคำ  แต่สำหรับรวมบทกวีเล่มนี้  และอีกหลายผลงานที่ต่อเนื่องมาจาก ‘บ้านเก่า’...แม้จะเห็นเจตนาที่ชัดเจนในการสร้างสรรค์  แต่รูปรอยที่ปรากฏออกมาโดยส่วนใหญ่กลับไม่คมชัดอย่างที่ควรจะเป็น... ‘รูปฉายลายชีพ’ มีองค์ประกอบในหลายสิ่งอย่างให้กวีได้แสดงฝีมือ...มีโครงสร้างที่ก่อตัวได้ดีแล้วในบทเริ่มต้น...มีสาระเนื้อหาที่สามารถนำไปสู่ประเด็นที่คมชัดและหยั่งเห็นอย่างลึกซึ้งได้ไม่ยาก...แต่ผลงานชิ้นนี้กลับไปไม่ถึงจุดสูงสุดที่ควรจะเป็น...ด้านหนึ่งอาจเป็นเพราะน้ำหนักของการสื่อสารทางด้านสำนึกคิดที่ควรจะเฉียบคมและหนักแน่นกลับบางเบาจนเกินไป...จนทำให้บทกวีหลายบทต้องขาดความเบ็ดเสร็จเด็ดขาดในเชิงภาษาอารมณ์ที่งดงาม (Euphony) ไปอย่างไม่น่าเชื่อ  แม้จะมีการเน้นย้ำในการประพันธ์อยู่ในหลายบทตอนก็ตาม...การวางรูปแบบด้วยรูปรอยของหนังกระทั่งการสร้างวรรณรูปของการจัดวางตำแหน่งเนื้อความของบทกวีให้มีรูปทรงเป็นมิติของส่วนโค้งและบิดผลันไปตามรูปรอยระหว่างบรรทัดที่คล้ายดั่งโครงสร้างของแผ่นฟิล์มที่เกาะเกี่ยวกับหนามเตยและหมุนเวียนไปใน

                                                                                                                                                       7

แต่ละเฟรมภาพอาจนับเป็นเจตนาที่มุ่งหวังในทางที่ดี...แต่ผมกลับรับรู้ถึงว่ามันไม่ได้ให้อะไรเลยนอกจากความวกวนและรกเรื้อในทางการสร้างสรรค์  เพื่อความงามแห่งสัมผัสของความคิดจิตใจและอารมณ์
                    แต่ที่สำคัญที่สุดและน่าเสียดายที่สุด...ก็คือรวมบทกวีชุดนี้ขาด ‘อารมณ์ร่วม’ ในรสสัมผัสซึ่งถือเป็นนัยอันละเอียดอ่อนและล้ำลึกแห่งความเป็นศิลปะที่ยิ่งใหญ่ที่สุด...ผมไม่อยากจะคิดไปว่า...ความตั้งใจตลอดจนความหมั่นเพียรที่ ‘โชคชัย’ กระทำต่อเนื่องกันมาโดยตลอด...จะทำให้ผลงานของเขาที่เต็มไปด้วยประเด็นของเนื้อหาสาระตลอดจนนัยของการวิพากษ์ภาพแสดงทางสังคมและมนุษย์จะไม่ ‘ส่งสาร’ และ ‘สื่อสาร’ ด้วยตัวของมันเอง...ไม่จับใจและ ‘สะกิดใจ’...อย่างเงียบงันได้ถึงขนาดนี้
                    นี่คือ ‘ผลกระทบ’ ที่บังเกิดขึ้นในเชิงความรู้สึกแห่งประพันธกรรมที่ผมพยายามจะมองหาสาเหตุ...โดยไม่พยายามที่จะนำไปเปรียบเทียบในเชิงเพ่งพินิจกับผลงานเล็กๆที่ส่งผลกระทบใจได้อย่างจริงจังและจริงใจเมื่อในอดีต...แล้วผมก็ได้พบนัยบางสิ่งว่า...การพยายามทำค่าความหมายของศิลปะให้ขยายกว้างออกไป  ไม่ว่าจะเป็นด้วยรูปแบบและเนื้อหาในวงกรอบของการกระทำไม่ใช่สิ่งที่ผิด...แต่มันก็เป็นสิ่งที่มีโอกาสจะทำลายตัวตนของมันเองได้  ถ้ามันไม่ใช่...ตัวตนแห่งความเป็นจริงของความรู้สึกจริง (Real of Being)  “ภาพจำลองของอารมณ์ระงมเร้า...ยังจ้องเงาจำแลงที่แฝงจอ”
                    อย่างไรก็ดี...ผมถืออยู่เสมอว่า...เจตจำนงและผลลัพธ์ของการสร้างสรรค์งานศิลปะเป็นคนละส่วนกัน  แม้จะอยู่ร่วมในผัสสะเดียวกันก็ตาม...แต่ทั้งหมดทั้งสิ้นก็สามารถย้ำเตือนและบอกกล่าวแก่เราได้ว่า...ความคิดจิตใจและอารมณ์ของมนุษย์นั้นดำรงอยู่ได้ด้วยดุลยภาพแห่ง ‘รูปฉายลายชีพ’...ที่ไม่สามารถหลอกตาหลอกใจเราได้...เพียงเท่านั้น... “ความง่าย...งามและมีพลังอาจคือฉากแสดงที่สอดรับกันบนวิถีรวมแห่งการรับรู้อันลึกซึ้ง  หาใช่วิธีการแห่งนวัตกรรมใหม่ที่อาจนำพาทุกคนให้เข้าสู่มนตราของมายาคติดั่งนี้...ว่ากันว่า...วิถีคือประกายแห่งจิตที่ส่องแสงได้กระจ่างกว่าวิธีบนโลกแห่งสัจจะเสมอ                                                                                                                                     
                                                 “ประหนึ่งมือวิเศษร่ายเวทย์สั่ง
                                                   ให้ลูกโป่งทรงพลังเริ่มแปรเปลี่ยน
                                                   ขดความยาวเข้ารูปไร้ธูปเทียน
                                                    เป็นลูกหมาไม่ผิดเพี้ยนเปลี่ยนรูปทรง”

 (ขอขอบพระคุณอาจารย์ สกุล บุญยทัตย์ และสยามรัฐสัปดาหวิจารณ์)