โคลงอธิบาย(จินดามณี)..

โคลงอธิบาย(จินดามณี)..
ไม่รู้ว่าจะเป็นการเอามะพร้าวห้าวมาขายสวนหรือเปล่านะครับถ้าจะหยิบยกมาฝากกันมีโคลงอธิบายที่รวบรวมไว้ในหนังสือจินดามณีฉบับพระเจ้าบรมโกศได้แจกแจงวิธีเขียนโคลงไว้อย่างน่าสนใจจึงขอหยิบยกมาฝากไว้ ณ ที่นี้ให้เป็นที่รู้สำหรับการเขียนโคลง โคลงอธิบาย ให้ปลายบทเอกนั้น มาฟัด ที่ห้าบทสองวัจน์ ชอบพร้อง บทสามดุจเดียวทัด ในที่ เบญจนา ปลายแห่งบทสองต้อง ที่ห้าบทหลัง ฯ ที่พินทุ์โทนั้นอย่า พึงพินทุ์ เอกนา บชอบอย่าควรถวิล ใส่ไว้ ที่พินทุ์เอกอย่าจิน ดาใส่ โทนา แม้วบมีไม้ เอกไม้โทควร ฯ บทเอกใส่สร้อยได้ โดยมี ........ แม้วจะใส่บทตรี ย่อมได้ จัตวานพวาที ในที่ นั้นนา โทที่ถัดมาไซร้ เจ็ดถ้วนคำคง ฯ บทต้นทั้งสี่นั้น โดยใจ แม้จะพินทุ์ใดใด ย่อมได้ สี่ห้าที่ภายใน บทแรก แม้นมาทจักมีไม้ เอกไม้โทควร ฯ ลิขิตวิจิตรสร้อย สารสรร คือวุตโตไทยฉันท์ บอกแจ้ง สถิตธนิตพันธ์ โคลงกาพย์ จบสำเร็จเสร็จแกล้ง กล่าวไว้พึงเรียน ฯ บทใดสอนโลกไว้ เปนฉบับ อรรถแห่งครูอันลับ บอกแจ้ง บกลัวบเกรงกลับ ปรมาท ครูนา ตกนรกไปแย้ง ต่อด้วยยมบาล ฯ ให้สังเกตที่ทำตัวเอนสีน้ำเงินและตีความในบทนั้นถี่ถ้วนจะเห็นว่าเหมือนผู้เขียนจะตั้งใจแสดงตัวอย่างประกอบโคลงอธิบาย ตำแหน่งเอกโทนั้น ผิวผู้ใดจะทำโคลงให้ดูกระบวนดั่งนี้ ซึ่งผมจะขอยกเอาบทที่ผูกเป็นคาถาไว้มาเป็นตัวอย่าง นวภาโว ทสภาโว สิบเก้าเสาวภาพแก้ว กรองสนธิ์ จตุตฺถิ จนฺทุมณฺฑโล จัทรมณฑลกล สี่ถ้วน สุริโย สตฺตกญฺเจว สุริยเสด็จดล เจ็ดแห่ง ทฺวาติงฺสผลโท ภเวยฺย แสดงว่าพระโคลงล้วน เศษสร้อยมีสอง ฯ สรุปก็คือเอกเจ็ดโทสี่นั่นเองครับส่วนตัวอย่างการลงเอกโทนั้นมีโคลงอมตะจากลิลิตพระลอที่นิยมยกตัวอย่างหรือบางคน(อย่างผม)ก็ท่องเอาเป็นสูตรสำเร็จเมื่อนึกจะเขียนโคลงดังนี้ครับ เสียงฦาเสียงเล่าอ้าง อันใด พี่เอย เสียงย่อมยอยศใคร ทั่วหล้า สองเขือพี่หลับใหล ลืมตื่น สองพี่คิดเองอ้า อย่าได้ถามเผือ ฯ โคลงที่ยกมาข้างบนนั้นผมคัดมาจากที่รวบรวมในจินดามณีฉบับพระเจ้าบรมโกศ แต่งโดยพระโหราธิบดีครั้งแผ่นดินพระเจ้านารายมหาราชจะเห็นว่าเป็นโคลงที่เขียนขึ้นในยุคเก่านั้นจะละในส่วนที่เป็นสัมผัสนอกโดยสิ้นเชิง เอาละครับใหน ๆ ก็หยิบยกมาเล่าสู่กันฟังแล้วจะไม่พูดถึงสัมผัสนอกก็กระไรอยู่ โดยมากโคลงในสมัยหลัง(รัตนโกสินทร์)จะมีการคล้องสัมผัสนอก ลองดูตัวอย่างนะครับ ศรุติ์สยามยศยิ่งด้าว แดนนครินทร์ ใดเทียม เพียงพ่างเอกอมรินทร์ สฤษฏิ์สร้าง ไตรรัตน์รุ่งมณีนิล นาทหนึ่ง พุทธภูมิ รัตน์เลื่อมปราสาทกว้าง กว่าหล้าแลสรวง ฯ ปวงราษฎร์สุขสร่างพ้น ภัยพาล ราชเกริกเกียรติภูบาล แผ่หล้า เฉกฉัตรแผ่จรุงจาร แดนถิ่น จึงรัฐจำรัสกล้า ก่องหล้ามไหศวรรย์ ฯ สรรค์สุโขทัยดั่งแก้ว มณีจิน ดาเฮย ชนชื่นอยุธยายิน พร่างแพร้ว สืบศกแห่งธนบุรินทร์ ธ โปรด บูรณา สู่รัตนโกสินท์แก้ว สว่างกล้าเรืองจรัล ฯ ง่าย ๆ ก็คือคำท้ายของบทมาคล้องกับคำที่ หนึ่ง สอง หรือสามของบทต่อไปครับ อันนี้เป็นงานที่ผมเขียนไว้เมื่อปีที่แล้วครับ(แหะ ๆ ใหน ๆ ก็หยิบยกมาซะยืดยาวจะไม่แสดงฝีไม้ลายมืออันอ่อนซ้อมก็กระไรอยู่)ดูดี ๆ จะมีสัมผัสซ้ำที่บทแรกก็ขออย่าได้เอาเป็นตัวอย่างนะครับอันนี้ผมอยากคงไว้เพื่อรสคำ จะได้อยู่ในระดับเดียวกัน-แต่ในทางตรงข้ามอาจมองว่าจนคำ ก็ได้นะครับ(ผู้ใดมีคำแนะนำโปรดชี้แนะด้วยครับ) แถมอีกหนึ่งสำหรับผู้รักจะฝึกฝนจนถึงขั้นเทพด้วยกลเม็ดเด็ดพรายร้อยแปดพันเก้า ไม่ว่าจะเป็น เสือซ่อนเล็บ, พันธวิสติการกระทู้, ชลาสังวาล, ทวารประดับ, ตรีเพชรทัณฑี, จัตวาทัณฑี, นาคพันธ์ ฯลฯ ฝากไว้ให้อ่านเล่น ๆ อีกบทก่อนจากอันนี้ชื่อ พันธวิสติการกระทู้ ๒๐ ครับ พี่ พบ รัก ชู้ ช่าง วิงวอน เยาว สวาดิ ครวญ คนึง นอน แนบน้อง เจ้า คลาศ ป่วน ถึง สมร เสมอหนึ่ง เรียมนา หลบ ภักตร์ อยู่ นาง ข้อง คึ่งแค้นฤาไฉน ฯ ลองดูดี ๆ นะครับ - - พี่ à เยาวà เจ้าà หลบ พบàสวาดิà คลาศà ภักตร์ รักàครวญà ป่วนà อยู่ ชู้ àคนึงà ถึงà นาง ช่างà นอนà สมรà ข้อง วิงวอนà แนบน้องà เสมอหนึ่งà คึ่งแค้นฤาไฉน คิดได้ไง....... ครับผู้ใดจะคิดเขียนโคลงประกวดแล้วก็ลอง ๆ ดูนะขอรับ สำหรับร้อยกรองออนไลน์ปีนี้ข้าน้อยก็ว่าจะลองงม ๆ ซาว ๆ กับเขาเหมือนกัน แล้วจะรออ่านร้อยกรองดี ๆ จากท่านขอรับ. สมศักดิ์ บรรลุ บันทึก ๐๕ มิถุนายน ๒๕๕๑ ๒๒.๓๔ น.
ผู้ตั้งกระทู้ นายโต่น :: วันที่ลงประกาศ 2008-06-06 07:04:41

[1]

ความคิดเห็นที่ 1 (1766014)

เรียน ท่านนายโต่น

ผมมีความรู้สึกว่าท่านเป็นต้นกล้าของวงการนักปราชญ์ ทางวรรณคดี หรืองทางวรรณศิลป์ และทางกวี เช่น จินตกวี/สุตกวี/อรรถกวี/ปฏิภาณกวี ในยุคปัจจุบัน และ/หรือ ในอนาคตอย่างแน่นอนครับ

ผู้แสดงความคิดเห็น เสือไร้ลาย วันที่ตอบ 2008-06-06 08:41:06

ความคิดเห็นที่ 2 (1768497)

อย่ากระนั้นเลยท่านเสือไร้ลายข้าเพียงแต่แบ่งปันสิ่งที่ได้อ่านได้เจอมาเผื่อเป็นประโยชน์แก่ผองมิตร และด้วยความหวังว่าจะได้อ่านบทกวีดี ๆจากมวลมิตรขอรับ

ขอบคุณครับ

ผู้แสดงความคิดเห็น นายโต่น วันที่ตอบ 2008-06-09 15:21:09

ความคิดเห็นที่ 3 (1768807)
ดีครับ มีประโยชน์ ได้แลกเปลี่ยนเรียนรู้กัน ชอบมากเลย
ผู้แสดงความคิดเห็น นายโต วันที่ตอบ 2008-06-09 22:08:12

[1]

แสดงความคิดเห็น
ความคิดเห็น *

ผู้แสดงความคิดเห็น *
อีเมล
	ไม่ต้องการให้แสดงอีเมล