สวัสดีครับคุณกวินทรากร

เขียนแล้วรู้สึกมันดี

กว่าอิฉันจะเก็ทว่าท่านคมเย็นหมายึงอะไร ก็คิดไปถึงว่า บ้านเราเอาชมพู่มาหมักเป็นเหล้าได้แล้วน่อ....

เง้อ

ชมพู่ลูกนี้หมักกินแล้วอาจท้องเสียครับ

คุณมะขามหวาน

กลัวจะพลิกนอนแผ่ต้องแพ้พ่าย

ถ้ามองในแง่ฉันทลักษณ์ กลอนวรรครับ ลงเสียงเอก จะผิดข้อห้ามของกลอนว่าด้วยเรื่อง ละลอกฉลอง  ตำราว่าไว้ว่า

4. ละลอกทับ และละลอกฉลอง
ข้อห้ามในการแต่งกลอน เรียกว่าละลอกทับ และละลอกฉลอง
4.1 ละลอกทับ ถ้าคำเอก (โท) อยู่ในที่สุดของกลอนส่ง คือผิดฉันทลักษณ์
4.2 ละลอกฉลอง
-ถ้า คำเอก (โท) อยู่ในที่สุดของกลอนรับ คือผิดฉันทลักษณ์
-คำเอก (โท) อยู่ในที่สุดของกลอนรอง คือผิดฉันทลักษณ์


 แต่เดี๋ยวนี้ ใครจะไปสนใจเรื่อง ฉันทลักษณ์ สนใจแต่จะสร้าง (เอก)ลักษณ์ของฉัน เท่านั้นกระมัง ล้อเล่นนะครับ กลอนคุณ คมเย็นถือว่า แต่งได้ดี นะครับ



ถ้าแก้เป็น

กลัวจะพลิกนอนแผ่ต้องแพ้หงาย

*หงายหลัง *หน้าหงาย

พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตฯ ได้ให้คำจำกัดความคำว่าหงายไว้ว่า

หงาย	ก. พลิกเอาด้านหน้าขึ้น เช่น หงายหน้า หงายมือ หงายไพ่, ตรงข้ามกับ
	ควํ่า. ว. อาการที่พลิกเอาด้านหน้าขึ้น เช่น หน้าหงาย; เรียกคืนที่มี
	ดวงจันทร์ส่องแสงสว่าง ว่า คืนเดือนหงาย.

แพ้พ่าย/พ่ายแพ้ เกิดจากคำมูลสองคำ คือ แพ้+พ่าย

แพ้พ่าย โดยบริบท แล้วหมายถึง แพ้อย่างราบคาบ

แต่คำว่าพ่าย สมัยก่อน นี้ไม่ได้แปลว่าแพ้  ยกตัวอย่างเช่น

ขุนสามชนเจ้าเมืองฉอดมาท่เมืองตาก
พ่อกูไปรบขุนสามชนหัวซ้าย
ขุนสามชนขับมาหัวขวา
ขุนสามชนเกลื่อนเข้า
ไพร่ฟ้าหน้าใส
พ่อกู หนีญญ่ายพ่ายจะแจ
กูบ่หนี กูขี่ช้างเบิกพล
กูขับเข้าก่อนพ่อกู
กูต่อช้างด้วยขุนสามชน
ตนกูพุ่งช้างขุนสามชนตัวชื่อมาสเมืองแพ้ *

(จากหลักศิลาจารึกพ่อขุนรามคำแหงมหาราช ด้านที่ 1)

(แพ้ /แป๊ เป็นภาษาล้านนา หากคำว่าแพ้ อยู่ท้ายประโยค ต้องแปลว่า ชนะ ประโยคนี้ไม่ได้หมายความว่าช้างที่ชื่อมาสเมืองแพ้ แต่แปลว่า พ่อขุนรามคำแหงเองเอาชนะช้างชื่อมาสเมืองได้)

กรณีการใช้คำว่าแพ้ ในความหมายว่า ชนะ ยังมีให้เห็นในวงการศาสนาเช่น การแปลพระคาถาบาลี บทที่ว่า

ชยํ เวรํ ปสวติ
ทุกฺขํ เสติ ปราชิโต
อุปสนฺโต ชยปราชยํ ฯ

อรรถกถาจารย์ (ล้านนา) ได้ถอดความไว้ว่า

ผู้แพ้(แป๊)ย่อมก่อเวร
ผู้พ่าย(ป๊าย)ย่อมอยู่เป็นทุกข์
ผู้ละความแพ้(แป๊)และความพ่าย(ป๊าย)เสีย
มีใจสงบระงับนั่นแหละเป็นสุข

*คำว่า "แพ้"/"แป๊" แปลว่า ชนะ "พ่าย"/"ป๊าย" แปลว่า ไม่ชนะ คำว่าแพ้ นี้เป็น ภาษาไทยโบราณ ซึ่งมีความหมายไม่ตรงกับที่ใช้ในปัจจุบัน )


แต่โดยสรุปแล้วจะใช้คำว่า แพ้พ่าย อย่างเดิมก็ไม่ถือว่าทำให้กลอนด้อย  วรรณลาวัลย์ เท่าใดนัก ตามความเห็นของผมนะครับ
ถือเป็น กวียานุโลม (Poetic License)   ก็ได้

ขอบคุณคุณกวินทรากรมากครับ ได้ความรู้มากเลย

ผมยังตามอ่านกระทู้คุณกวินทรากรอยู่เรื่อยๆครับ