ความสุข ความทุกข์ ความว่าง

.       พุทธวจน:        "ภิกษุทั้งหลาย ! พวกภิกษุบริษัทในกรณีนี้, สุตตันตะเหล่าใด ที่กวีแต่งขึ้นใหม่เป็นคำร้อยกรองประเภทกาพย์กลอน มีอักษรสละสลวย มีพยัญชนะอันวิจิตร เป็นเรื่องนอกแนว เป็นคำกล่าวของสาวก เมื่อมีผู้นำสุตตันตะเหล่านั้นมากล่าวอยู่ เธอจักไม่ฟังด้วยดี ไม่เงี่ยหูฟัง ไม่ตั้งจิตเพื่อจะรู้ทั่วถึง และจักไม่สำคัญว่าเป็นสิ่งที่ตนควรศึกษาเล่าเรียน"         "ภิกษุทั้งหลาย ! ส่วนสุตตันตะเหล่าใดที่เป็นคำของตถาคต เป็นข้อความลึก มีความหมายซึ้ง เป็นชั้นโลกุตตระ ว่าเฉพาะด้วยเรื่องสุญญาตา, เมื่อมีผู้นำสุตตันตะเหล่านั้นมากล่าวอยู่; เธอย่อมฟังด้วยดี ย่อมเงี่ยหูฟัง ย่อมตั้งจิตเพื่อจะรู้ทั่วถึง และย่อมสำคัญว่าเป็นสิ่งที่ตนควรศึกษาเล่าเรียน จึงพากันเล่าเรียนไต่ถาม ทวนถามแก่กันและกันอยู่ว่า "ข้อนี้เป็นอย่างไร? มีความหมายกี่นัย?" ดังนี้. ด้วยการทำดังนี้ เธอย่อมเปิดธรรมที่ถูกปิดไว้ได้. ธรรมที่ยังไม่ปรากฎเธอก็ทำให้ปรากฎได้, ความสงสัยในธรรมหลายประการที่น่าสงสัยเธอก็บรรเทาลงได้"                                               ผูกหนึ่ง     ความสุข                  ชุดโคลงถูกผูกขึ้น           มาสาม      ความสุข ความทุกข์ ความ-      ว่างไว้      อิงแนวอัตถ์ลงตาม                   สัตถุ-   ศาสน์แฮ      ถูกอรรถผิดพยัญชน์ไท้             อ่านแล้วจงลืม                 ยอจิตอภิวาทน้อม           พุทธองค์      นมัสวรธรรมทรง                       ตรัสรู้      นมามิพระสงฆ์                          พหูสูต      จงนิวรณ์อย่าสู้                          อุดอั้นปัญญา                    ตถาคตภาษิตชี้                เวทนา     สุข ทุกข์ อุเบกขา                      หนึ่งนั้น     จักบังเกิดทุกครา                       ผัสสะ     เป็นภพเป็นกรรมกั้น                   สัตว์ไว้ในวน               ผัสสะเกิดเมื่อพร้อม          ปัจจัย     อายตนะนอก ใน                       จิตด้วย     ครบสามกระทบไป                    เป็นกฏ     ตราบชาติจนชีพม้วย                 กลับฟื้นคืนเวียน               ณ คราวลอยน้ำคร่ำ          นานเดือน     สายรกยึดโยงเรือน-                  ร่างวุ้น     ลำเลียงธาตุมาเตือน                นามรูป   เกิดนา     หูเปิดเสียงกระตุ้น                     สุขคุ้นมารดา               เปิดตาดูโลกครั้ง               ยังเยาว์     สุขรูปคือมาตุเรา                       ท่านยิ้ม     โอบสัมผัสหนักเบา                   ถนอมเห่   กล่อมแฮ     หอมอร่อยเกษียรลิ้ม                 อิ่มพริ้มมโนนอน                          เพลินหลงจนใหญ่เข้า       วัยฉกรรจ์      เบญจกามคุณพันธ์                   สุขข้อง      ตาจักฉุดอาตมัน                      หารูป   งามแล      รูปไม่งามเนตรต้อง                  ติล้วนชวนแขยง               กายหูจมูกลิ้น                    เหมือนตา      เพราะบ่มเพาะกันมา                เยี่ยงนั้น      จักฉุดวิจิตรอา-                        รมณ์สู่   กันแฮ      อึดอัดอยากหลีกครั้น               เมื่อพ้องอจิตรา               กลางคนจนเสพรู้              สัจธรรม        สุขจากเครื่องล่องำ                สัตว์ไว้       วินิบาตนรกจำ                        ทุคติ   อบายเอย       สุขปราศเครื่องล่อไซร้            อาจเปลื้องภพลง               สติปัฏฐานสี่นี้                   กุศลกอง       กำจัดอกุศลผอง                     ทิศแล้ว       รู้กายเท่ากับครอง                   อุเบก-  ขาแล       เป็นอยู่อนามิสแพร้ว               บทแผ้วสุญญตา.                                                                                 ศราพก                                                 ๑๐- ๑๒/๙/๕๗   พุทธวจน : "อิทัง โข ปะนะ ภิกขะเว ทุกขัง อะริยะสัจจัง | ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ก็ข้อนี้แล เป็นตัวทุกข์อย่างแท้จริง คือ ชาติปิ ทุกขา | แม้ความเกิด ก็เป็นทุกข์  ชะราปิ ทุกขา | แม้ความแก่ ก็เป็นทุกข์   (พยาธิ ทุกขา แม้ความเจ็บ ก็เป็นทุกข์) มะระณัมปิ ทุกขัง | แม้ความตาย ก็เป็นทุกข์  โสกะปริเทวะ ทุกขะโทมะนัสสุปปายาสาปิ ทุกขา | แม้ความโศกเศร้าเสียใจ ความร่ำไรรำพัน ความไม่สบายใจ ความคับแค้นใจ ก็เป็นทุกข์  อัปปิเยหิ สัมปะโยโค ทุกโข | ประสบพบกับสิ่งไม่เป็นที่รักที่พอใจ ก็เป็นทุกข์  ปิเยหิ วิปปะโยโค ทุกโข | พลัดพรากจากสิ่งอันเป็นที่รักที่พอใจ ก็เป็นทุกข์  ยัมปิจฉัง นะ ละภะติ ตัมปิ ทุกขัง | ปรารถนาสิ่งใด ไม่ได้สิ่งนั้น ก็เป็นทุกข์  สังขิตเตนะ ปัญจุปาทานักขันธา ทุกขา ฯ | ว่าโดยย่อ อุปาทานขันธ์ทั้ง ๕ เป็นตัวทุกข์ ฯลฯ  "                                 ผูกสอง     ความทุกข์                  ทุกข์คือทนได้ยาก          จำปลง      สรรพเกิดย่อมตายลง              สุดแก้      ทั้งจิต รูป นามตรง                  ลงนิ-  โรธแฮ      เพราะเกิดจึงดับแล้                  แน่แท้ธรรมดา                ทุกข์เพราะรูปแก่เข้า        วัยชรา      ความเสื่อมของหูตา                จมูกลิ้น      ผิวกายย่นยวบปรา-                  กฏอยู่      อาพาธก็รุมดิ้น                         ไม่พ้นกลไก                 ทุกข์เพราะตายบีบคั้น      เกินทน      จะยากดีมีจน                            สุดลี้      ทุกภพที่มีตน                            ยึดอยู่      สุคติทุคตินี้                              ต่างล้วนกลัวตาย                 ยามสุขไม่เที่ยงแล้ว         ดับลง      ความดับคือทุกข์ตรง                 สภาพนั้น      ทุกข์อีกอื่นธำรง                        โสกะ   โศกแล      สุดปริเทวะกลั้น                         ร่ำไห้โพยพาย                 เพราะโทมนัสขัดแค้น       เสียดาย      ความอิ่มเอิบใจกาย                   เปลี่ยนขั้ว      ปรวนแปรเสื่อมคลอนคลาย      โดยสม่ำ   เสมอนา      เป็นอุปายาสกลั้ว                       เหี่ยวแห้งขัดเคือง                 การพลัดพรากสิ่งต้อง-     ใจรัก       ปิยวิปโยคชัก                            ทุกข์กล้า       สัมปโยคอัปรีย์ดัก                     จิตตก  นรกแฮ       เพราะสบของเกลียดอ้า           โกรธขึ้นในทรวง                 ปรารถนาใดไม่ได้             ครองมา       คืออิจฉาวิฆา-                           ตะช้ำ       เป็นทุกข์ที่นานา                       ภพประ-   สบแฮ       รวมทุกข์ทุกแบบกล้ำ                ตอกย้ำอัตตา                 สรุปสังเขปแล้ว                ทุกข์คือ       ความอุปาทานถือ                     มั่นไว้       ในปัญจขันธ์ฤๅ                         รูป เวท-   นาแล       สัญญะ สังขารไหม้                   จิตด้วยยางตัณห์                 เวทนาทุกอย่างล้วน          รวมลง       ในทุกขสัจจ์ยง                          ยั่งพื้น       สุข ทุกข์ อุเบกข์ปลง                ลงทุกข์   ยืนแล       เพราะเกิดจึงดับฟื้น                   ดับฟื้นโดยกรรม                      สุข ทุกข์  กรรมไม่ได้        ลอยลอย เกิดเอย      มิใช่ตนเองคอย                         เกิดให้      หรือคนอื่นมาพลอย               ทำยิ่ง   เท็จนา      เกิดเพราะผัสสะไสร้                   เพ่งเฝ้าตามดู.                                                                                                    ศราพก                                               ๑๒ - ๑๓/๙/๕๗    อิจฉาวิฆาตะ แปลว่า พลาดจากสิ่งที่ต้องการ อิจฉา แปลว่า ความต้องการ วิฆาตะ แปลว่า พลาด รวมกัน ๒ ศัพท์ แปลว่า พลาดจากสิ่งที่ต้องการ เป็นคำย่อของข้อความที่ว่า "ปรารถนาสิ่งใดแล้วไม่ได้สิ่งนั้นก็เป็นทุกข์" มีพระพุทธพจน์ว่า "ยมฺปิจฺฉํ น ลภติ ตมฺปิ ทุกฺขํ" ปรากฏในธัมมจักกัปปวัตตนสูตร ที่ว่าด้วยทุกข์ พุทธวจน :              เมื่อเธอพิจารณาเห็นนิวรณ์ ๕ เหล่านี้ ที่ละได้แล้วในตน ย่อมเกิดปราโมทย์ เมื่อปราโมทย์แล้วย่อมเกิดปีติ เมื่อมีปีติในใจ กายย่อมสงบ เธอมีกายสงบแล้วย่อมได้เสวยสุขเมื่อมีสุข จิตย่อมตั้งมั่น. เธอสงัดจากกาม สงัดจากอกุศลธรรม บรรลุปฐมฌาน มีวิตก มีวิจาร มีปีติและสุขเกิดแต่วิเวกอยู่               ดูกรมหาบพิตร อีกประการหนึ่ง ภิกษุบรรลุทุติยฌานมีความผ่องใสแห่งจิตในภายใน เป็นธรรมเอกผุดขึ้น เพราะวิตก วิจารสงบไป ไม่มีวิตก ไม่มีวิจาร มีปีติและสุขเกิดแต่สมาธิอยู่               ดูกรมหาบพิตร อีกประการหนึ่ง ภิกษุมีอุเบกขา มีสติ มีสัมปชัญญะ เสวยสุข ด้วยนามกาย เพราะปีติสิ้นไป บรรลุตติยฌาน ที่พระอริยะทั้งหลายสรรเสริญว่าผู้ได้ฌานนี้ เป็นผู้มีอุเบกขา มีสติ อยู่เป็นสุข               ดูกรมหาบพิตร อีกประการหนึ่ง ภิกษุบรรลุจตุตถฌาน ไม่มีทุกข์ ไม่มีสุข เพราะละสุขละทุกข์ และดับโสมนัสโทมนัสก่อนๆ ได้ มีอุเบกขาเป็นเหตุให้สติบริสุทธิ์อยู่                                 ผูกสาม     ความว่าง                    นิยามความว่างด้วย        วรธรรม      ธ กล่าวสุญญตากำ-                  หนดต้อง      สัมมาสมาธิฺนำ                         ในจิต      ฌานหนึ่งสองสามคล้อง           สี่พ้องวิญญาณ                      วิญญาณคือจิตนั้น           คือมโน      สุดแต่เรียกในโอ-                       กาสอ้าง      วิชานาติฺก็โบ-                             ราณเรียก      แปลว่าความรู้กว้าง                    แจ่มแจ้งอารมณ์                 อารมณ์คือรูปทั้ง            เวทนา      สัญญะ สังขารา                         สี่ข้อง      รวมจิตเรียก"ปัญจา-                  ขันธ์"ที่   ยึดแล      "สิ่งหนึ่ง"หลงขันธ์ต้อง              เรียกเจ้า"สัตตา"                 สัตตาปางอยากพ้น        สงสาร       ฟังสุตตะในวาร                        ชอบแล้ว       ทำมนสิการ                              จิตมุ่ง   มรรคแฮ       วิมุตติสุญญัตแก้ว                     เริ่มต้นโดยฌาน                 ฌานคือการเพ่งด้วย       สติชอบ       จนเกิดสมาธิรอบ                      สี่ขั้น       วิตก วิจารกอปร                        ปีติ   สุขนา       เอกัคคตาดั้น                             สลับรู้เบญจางค์                 ฌานหนึ่งว่างชั่วกลั้ว      ในใจ       ความคิดอกุศลไป                     หมดห้วน       กาม พยาบาทละใน                   การเพ่ง       ความคิดเบียดเบียนด้วน           ตริล้วนมวลธรรม                   ฌานสองว่างตรึกทั้ง       วิตก       และวิจารก็ยก                            ออกได้       เหลือปีติ สุขปรก                       ในจิต       เอกัคคตาให้                             สลับรู้ไตรยางค์                ฌานสามว่างจิตพ้น         ปีติ       เหลือสุขในสมาธิ                      แวดล้อม       เป็นสุขเสพมากมิ                      ควรหวั่น-   เกรงนา          เอกัคคตาน้อม                          สลับรู้ทวิยางค์                ฌานสี่ว่างสุขรู้                 วิเวก       ทรงอุเบกขาเอก-                      อัคคต์เบ้า       ไม่สุขไม่ทุกข์เฉก                      อุเปก-   ขาแล       จิตเกาะรูปปราณเข้า                  ออกนี้อารมณ์                       ในฌานทั้งสี่นั้น                ตามดู       ขันธ์สี่และจิตตู                          เกิดม้วย       เกิดดับเกิดดับพรู                       จนเบื่อ   คลายแฮ       ความว่างจักโพลงด้วย              สัจจ์ข้ออนัตตา.                                                              ศราพก                                                    ๑๓/๙/๕๗  .

ผู้ตั้งกระทู้ ศราพก :: วันที่ลงประกาศ 2014-12-03 07:06:41

แสดงความคิดเห็น
ความคิดเห็น *
ผู้แสดงความคิดเห็น  *
อีเมล
	ไม่ต้องการให้แสดงอีเมล