สัมผัสเสียงตกกระทบในเพลงพื้นบ้...

ReadyPlanet.com

หน้าหลัก

ข้อมูลสมาคม

บทความ

บทร้อยกรอง

ข่าวสารประชาสัมพันธ์

กิจกรรม

กระทู้

หนังสือ

ร้อยกรองออนไลน์

สัมผัสเสียงตกกระทบในเพลงพื้นบ้าน
สัมผัสเสียงตกกระทบในเพลงพื้นบ้าน ศิวกานท์ ปทุมสูติ . เสน่ห์ของเพลงพื้นบ้านภาคกลางนั้นนอกจากจะมีอิสระในจำนวนคำยืดหยุ่นมากได้น้อยได้ตามจังหวะร้องด้น รวมทั้งสามารถใช้สัมผัสสระเสียงสั้นสัมผัสกับสระเสียงยาวในที่สัมผัสบังคับได้ด้วยแล้ว เพลงพื้นบ้านก็ยังมีลีลาในการเล่นสัมผัสอักษรในตำแหน่งเสียงตกกระทบของคำท้ายวรรคย่อยที่ลงเสียงอ่านทิ้งจังหวะ ผมเรียกสัมผัสชนิดนี้ว่า “สัมผัสเสียงตกกระทบ” ซึ่งจะใช้เรียกเฉพาะสัมผัสอักษรเท่านั้น ดังตัวอย่างต่อไปนี้ . ...พี่มายืนตะโกน,อยู่ที่โคนตะแก สองตาเหลือบแล,หาแม่พวงมาลัย รีบลงจากเรือน,เขยื้อนสู่ลาน จะนิ่งให้นาน,เลยแม่สาวบ้านใน . คำว่า โกน สัมผัสเสียงตกกระทบกับคำ แก คำว่า แล สัมผัสเสียงตกกระทบกับคำ ลัย คำว่า เรือน สัมผัสเสียงตกกระทบกับคำ ลาน คำว่า นาน สัมผัสเสียงตกกระทบกับคำ ใน . ตัวอย่าง – เพลงพวงมาลัยสำนวน นายขวัญเมือง สังข์ทอง ชาวบ้านรางหวาย อ.พนมทวน จ.กาญจนบุรี ซึ่งร้องเกี้ยวกับ นางประเทือง ทวีศรี ชาวบ้านเขาศาลา อ.บ่อพลอย จ.กาญจนบุรี ดังนี้ (สังเกตคำที่พิมพ์ ตัวหนา คือคำที่สัมผัสเสียงตกกระทบ) บทชาย : นายขวัญเมือง สังข์ทอง เอ่อระเหยลอยมา ลอยมาลอยไป (ลูกคู่รับ ๑ ครั้ง) พี่ร้องไม่ออกบอกน้องไม่อัก แต่หัวใจนึกรักแล้วนึกใคร่ แต่เหลือบเห็นตัวนึกชอบตา แต่เหลือบเห็นหน้านึกชอบใจ เหลือบเห็นหน้าขวับรักจับเข้าจิต ไม่รู้เลยจะคิดกันอย่างไง ฯลฯ …พอเหลือบชะแง้แลเห็นใบหน้า พอประเทืองแลมาพี่ก็แลไป แลสบพบตาหันหน้าเมิน แม่ช่างสวยเหลือเกินแทบจะโดดตะกาย ถ้าไม่เกรงใจพี่น้องหรือเจ้าของเขาคุม แทบจะโดดเข้าอุ้มเอาน้องไป ฯลฯ เอื้อมมือไปใกล้เอื้อมไหล่ไปชิด เข้ามาพูดกันสักนิดจะได้ไหม นึกว่ารับร้อนผ่อนรัก พี่เองก็ยังหนักกันแล้วหัวใจ พี่มาเจอะน้องมันต้องใจ ข้าไม่อยากจะไกลน้องเอย (ลูกคู่รับ ๒ ครั้ง) บทหญิง : นางประเทือง ทวีศรี เอ่อระเหยลอยมา พอได้ยินพี่ว่าก็นึกประหม่าในใจ (ลูกคู่รับ ๑ ครั้ง) พี่มารับร้อนผ่อนรัก กับน้องสักพักหรือพี่ชาย ให้น้องรับร้อนผ่อนรัก น้องนี้ยังหนักหรอกว่าหัวใจ ให้น้องรับร้อนผ่อนปรน น้องก็ไม่รู้ว่าคนกันที่ไหน จะเป็นเจ๊กขายผ้าพม่าขายมีด เป็นฝรั่งอังกฤษหรืออย่างไง ว่าบุญของน้องไม่เทียม ไปกับพ่อเลี่ยมกำไล น้องยากกว่าคนน้องจนกว่าเขา อยู่เรือนก็เสาไม้ไผ่ จะมาสมัครรักแม่หนู ชาวบ้านก็รู้กันมากมาย กลัวพี่มีเมียกันอยู่ก่อน จะให้น้องรักซ้อนยังไงได้ ว่าธรรมเนียมคบคนยังต้องดูหน้า ว่าธรรมเนียมซื้อผ้าต้องดูลาย ถ้าแม้นไปขาดกันเสียกลางผืน น้องนี้จะไปคืนแล้วให้ใคร น้องยังไม่เชื่อเท่าไร พ่อพวงมาลัยลอยเอย (ลูกคู่รับ ๒ ครั้ง) ฯลฯ เอ่อระเหยลอยมา ลอยมาลอยไป (ลูกคู่รับ ๑ ครั้ง) น้องมีเนื้อความเข้าไปถามหน่อย เป็นผู้ชายอย่าน้อยน้ำใจ ก็ว่าตัวพี่นั่นหนา ทั้งบิดามารดาท่านเป็นใคร ถ้าไม่รู้จักกันแล้วมักจี่ ว่าพ่อแม่ของพี่อยู่กันที่ไหน จะให้น้องรักกันและตัวพี่ ว่าตัวน้องนี้กลัวจะช้ำหัวใจ กลัวจะขุดบ่อกันแล้วล่อหลุม ให้น้องตกพุ่มกันแล้วเป็นหม้าย กลัวจะขุดบ่อกันแล้วล่อน้ำ ให้ปลาใหญ่ไหลตามตกไปตาย กลัวจะทำน้ำเย็นให้ปลาน้องนอน กลัวจะทำน้ำร้อนกันให้ปลาตาย กลัวว่าจะรักน้องไม่จริง ได้แล้วก็ทิ้งน้องไป ว่าจะบอกรักไปกับพี่สักคำ เกรงน้องจะช้ำหัวใจตาย ว่าพี่มีเมียกันมาแล้วหรือยัง จะมาบอกรักนางได้อย่างไง ว่ากลัวเสียนักหนอรักชาย ก็ยังไม่ไว้ใจเสียเลยเอย (ลูกคู่รับ ๒ ครั้ง) บทชาย : นายขวัญเมือง สังข์ทอง เอ่อระเหยลอยมา ลอยมาลอยไป (ลูกคู่รับ ๑ ครั้ง) น้องมีเนื้อความเข้ามาถามพี่ดู แม่ประเทืองไม่รู้หรือว่าอย่างไร ถามถึงบิดามารดา ว่าชื่อเสียงนั้นหนาเป็นอย่างไง ก็ว่าบิดาของข้าชื่อสำราญ มารดาชื่อพานหรอกว่าดอกไม้ อันตัวพี่เมื่อเด็กเขาก็เรียกไอ้แดง พอโตหน่อยก็แปลงเปลี่ยนชื่อใหม่ อยู่มาเดี๋ยวนี้ชื่อว่าขวัญเมือง บอกน้องให้รู้เรื่องจะได้จำเอาไว้ พี่ชื่อขวัญเมืองนามสกุลสังข์ทอง รกรากพี่น้องลูกเกิดรางหวาย มีผู้ใหญ่กำนันเป็นประกันทุกอย่าง ไม่เชื่อน้องคอยฟังคำพี่ไข พี่เป็นคนดีแล้วไม่ใช่คนชั่ว น้องนี้ไม่ต้องกลัวเป็นคนร้าย พี่เป็นคนทำมาหรอกว่าหากิน พี่ก็ขุดแต่ดินฟันกันแต่ไร่ แต่พอถึงเดือนสี่พี่ก็ฟันแต่นา แต่พอถึงเดือนห้าข้าก็ฟันแต่ไร่ เดือนสี่เดือนห้ามันเป็นหน้าแล้ง แต่พอไผ่มันแห้งพี่ก็เผาแต่ไผ่ แต่พอถึงเดือนหกฝนตกหญ้าแตก ข้าก็เตรียมแต่แอกแล้วแต่ไถ แต่พอจับหางไถมันต้องได้รอย จะหาผิดสักหน่อยแล้วเป็นไม่ได้ ว่ากลางคืนกลางวันข้าขยันไม่หยอก เข้ามุ้งจักตอกสานไซ ถ้าว่าคนอย่างพี่แล้วน้องไม่เอา จะไปคอยเอาเจ้ากันที่ไหน รักแต่แม่พวงมาลัย จงรับรักพี่ไว้เถิดน้องเอย (ลูกคู่รับ ๒ ครั้ง) เอ่อระเหยลอยมา ลอยมาลอยไป (ลูกคู่รับ ๑ ครั้ง) พี่ไม่มาล่อหรอกว่าหลอกเล่น โถน้องจงเห็นน้ำใจ พี่ไม่ขุดบ่อหรือว่าล่อน้ำ ให้ปลาใหญ่ไหลตามตกไปตาย ไม่ทำน้ำเย็นให้ปลานอน ว่าไม่ทำน้ำร้อนให้ปลาตาย พี่ไม่ล่อหลอกลวงแต่พอด้วงน้องลั่น แล้วชักคืนถอนคันไปเสียเมื่อไร พี่พูดคำไหนมันต้องได้คำนั้น ว่าใจเดียวเหมือนกันนะจะบอกให้ ถ้าพี่แหกอกไปได้ยังปู จะแหกให้ดูหรอกว่าหัวใจ แต่หัวใจริกริกเหมือนยังปีกแมงภู่ แหกอกให้ดูกันก็ไม่ได้ ถ้าเปิดได้ยังกลักชักได้ยังกล่อง จะเปิดให้น้องนี่ดูใจ จะถอดหัวใจเอามาใส่มือแบ ให้ร้องว่านี่แหนใจชาย พี่เป็นคนดีน้องเอ้ยจริงจริง ได้แล้วไม่ทิ้งให้น้องนี่ช้ำใจ เรื่องลูกไม่เสียเรื่องเมียไม่มี อยู่คนเดียวเอ้กีหรอกว่าเปล่ากาย พี่มารักน้องต้องใจ มาทำความอาลัยเสียจริงเอย (ลูกคู่รับ ๒ ครั้ง) บทหญิง : นางประเทือง ทวีศรี เอ่อระเหยลอยมา ลอยมาลอยไป (ลูกคู่รับ ๑ ครั้ง) กลัวว่าพี่รักน้องไม่จริง ได้แล้วก็ทิ้งน้องไป กลัวไม่จริงยังหวังกลัวไม่จังยังพูด จะมาแกล้งสมมุติให้น้องเชื่อใจ ฯลฯ พ่อแหวนวงน้อยของพลอยนาก ก็จะให้น้องรักแล้วอย่างไง กลัวจะรักน้องนี้ไม่ตลอด ไม่เหมือนน้ำลอดแล้วดินทราย น้องกลัวจะไปกันหรือลำบาก ทำอกน้องหักแล้วช้ำใจ ฯลฯ โอ้ว่าผู้ชายหนอมันเชื่อยาก มันช่างแสนลำบากจริงให้ตาย ว่าชาติผู้ชายซิมันโกหก ว่ากลัวตกนรกกันเสียเมื่อไร ว่าแก้มของน้องกันทั้งสองข้าง กลัวจะเป็นทางน้ำตาไหล จะนั่งร้องไห้น้ำตาเช็ดหัวเข่า คิดคิดก็เศร้าในหัวใจ ว่าไอ้เรื่องลูกผัวน้องก็อยากจะมี แต่ยังหาคนดีกันยังไม่ได้ มีแต่กินเหล้าเมากัญชา น้องไม่ปรารถนาอยากจะได้ พอตกเย็นเย็นก็แต่งตัวกันโก้ เข้าแต่วงไฮโลเล่นกันแต่ไพ่ กลัวจะทำกินเลี้ยงกันไม่ไหว แล้วน้องก็อายคนเอย (ลูกคู่รับ ๒ ครั้ง) บทชาย : นายขวัญเมือง สังข์ทอง เอ่อระเหยลอยมา ลอยมาแล้วก็ลอยไป (ลูกคู่รับ ๑ ครั้ง) พอตกเย็นเย็นแต่งตัวเดินโชว์ เข้าแต่วงไฮโลเล่นกันแต่ไพ่ ทุกเช้าทุกเย็นน้องเห็นทุกวัน แต่ตัวพี่นั้นมันหาเป็นไม่ ว่าบ้านรางหวายมันก็อยู่แค่คืบ ไม่เชื่อน้องไปสืบดูก็ได้ พี่ไม่ใช่เสาหรอกว่าหลวมหลุม ไปเหมือนยังหนุ่มแล้วทั้งหลาย ให้น้องนี้เชื่อใจชาย เถิดแม่พวงมาลัยลอยเอย (ลูกคู่รับ ๒ ครั้ง) ฯลฯ เอ่อระเหยลอยมา มาแล้วไม่อยากไป (ลูกคู่รับ ๑ ครั้ง) ว่าทั้งที่อื่นมีหมื่นกอง พี่ก็รักเหมือนน้องเสียเมื่อไร พี่มารักแท้หรอกว่าแน่นอน ไปกับแม่เกสรดอกไม้ พี่บอกว่ารักมันก็มักต้องจริง ได้แล้วไม่ทิ้งหรอกว่าน้องไป พี่ไม่ใช่รักหรอกว่าเล่นเล่น รักน้องจวนเป็นจวนตาย พี่ให้สัญญาแล้วกับน้อง ว่าหญิงอื่นไม่มองหรือเข้าใกล้ แม่แก้มหอมหอมนานหาย รักน้องไม่วายวอนเอย (ลูกคู่รับ ๒ ครั้ง) ...(วิบูลย์ ศรีคำจันทร์, เพลงพวงมาลัย : การศึกษาเชิงวิเคราะห์, ปริญญานิพนธ์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ประสานมิตร, ๒๕๓๗) . นอกจากสัมผัสอักษรในเสียงตกกระทบดังกล่าวแล้ว ตัวบทของเพลงที่ยกมานี้ยังมีเสน่ห์ในการเล่นคำอย่างแพรวพรายโดยตลอดทีเดียว ลองพิจารณาสังเกตกันดูเถิด นี่แหละครับปฏิภาณกวีพื้นบ้านของแท้...
ผู้ตั้งกระทู้ ศิวกานท์ ปทุมสูติ (tungsakasome-at-yahoo-dot-com) :: วันที่ลงประกาศ 2010-08-30 11:18:15

[1]

ความคิดเห็นที่ 1 (2107123)
cheap human hair extensions hannah montana wigs shop for human hair wigs wigs thinning hair and balding heads hair extensions clip hair extension.
ผู้แสดงความคิดเห็น nathan (haile-at-yahoo-dot-com)วันที่ตอบ 2010-09-11 07:20:20

[1]