โรงรับจำนำโรงแรกที่สุดในประเทศไทย

โรงรับจำนำแห่งแรกที่สุดในประเทศไทยก็ได้แก่โรงรับจำนำของจีนฮงหรือเจ๊กฮง ตั้งอยู่ที่ประตูผีหรือประตูสำราญฎร์ ในกำแพงพระนคร เมื่อ พ.ศ. ๒๔๐๙ (จุลศักราช ๑๒๒๘) ในปลายรัชกาลที่ ๔ จีนฮงคิดอัตราดอกเบี้ยเป็นเงิน ๑ เฟื้อง (๑๒ สตางค์) ต่อ เงินต้น ๑ ตำลึง (๔ บาท)

ก่อนหน้านั้น ราษฎรต้องไปจำนำกันตามบ้านที่รู้จักกัน โดยคิดดอกเบี้ยถึง ๑ สลึง (๒๕ สตางค์) ต่อ เงินต้น ๑ ตำลึง (๔ บาท) ซึ่งแพงกว่าของจีนฮงและก็ไม่ได้ให้ตั๋วเป็นหลักฐาน ซึ่งบางครั้งก็อาจจะลืมหรือโกงกันได้

ส่วนโรงรับจำนำของจีนฮง ตั้งโรงเป็นหลักแหล่ง เป็นที่รู้จักกันว่าโรงรับจำนำ ใครจะเอาอะไรมาก็จำนำได้ ไม่จำเป็นต้องรู้จักกันก็สามารถจำนำได้ทันที และมีการออกตั๋วให้เป็นหลักฐาน ดังนั้นราษฎรจึงนิยมมาจำนำที่โรงรับจำนำของจีนฮง

เมื่อกิจการโรงรับจำนำของจีนฮงเป็นที่นิยมดังกล่าว จึงได้มีผู้เอาอย่างและตั้งโรงและวิธีการอย่างโรงรับจำนำของจีนฮงบ้าง

ไม่ช้าก็เกิดมีโรงรับจำนำแบบจีนฮงเกิดขึ้นในกรุงเทพ ฯหลายสิบโรง และเมื่อถึงรัชกาลที่ ๕ พ.ศ. ๒๔๓๓ (ร.ศ. ๑๐๙) ปรากฏว่ามีโรงรับจำนำในกรุงเทพ ฯ ถึง ๒๐๐ โรงเพราะการตั้งโรงรับจำนำสมัยดังกล่าวไม่ต้องขออนุญาติและไม่ต้องเสียธรรมเนียมแต่อย่างใดทั้งสิ้น

ต่อมาเมื่อ พ.ศ.๒๔๓๘ (ร.ศ ๑๑๔ ) พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าอยู่หัวจึงโปรดเกล้า ฯ ให้ตราพระราชบัญญัติโรงรับจำนำรัตนโกสินทร์ศก ๑๑๔ ขึ้นและโปรดเกล้า ฯ ให้ใช้บังคับตั้งแต่วันที่ ๑ เมษายน ร.ศ. ๑๑๘ เป็นต้นไป

พระราชบัญญัติโรงรับจำนำดังกล่าว กำหนดดอกเบี้ยไว้ดังนี้

ถ้าเงินต้นไม่เกิน ๑ บาท ให้คิดดอกเบี้ ๓ อัฐ ต่อ ๑ เดือน

ถ้าเงินต้นเกิน๕๐ บาทแต่ไม่เกิน ๔๐๐ บาท ให้คิดดอกเบี้ยได้บาทละ ๒ อัฐต่อ ๑ เดือน

ส่วนในระยะการไถ่ของกำหนดไว้ภายใน ๓ เดือน ปัจจุบันโรงรับจำนำในกรุงเทพฯมีมากมาย ส่วนต่างจังหวัดก้มีแทบทุกจังหวัด ทั้งของเอกชน และของทางราชการ โรงรับจำนำของเอกชนคิดดอกเบี้ยร้อยละ ๒ ต่อเดือน แต่ของธนานุเคราะห์ (กรมประชาสงเคราะห์) และของธนานุบาล (เทศบาล) คิดอัตราดอกเบี้ยดังนี้ เงินไม่เกิน ๕๐๐ บาท คิดดอกเบี้ยเดือนละ๑.๒๕ บาท เงินไม่เกิน ๒,๐๐๐ บาท ดอกเบี้ยเดือนละ ๑๕๐ บาท เงิน ๒.๐๐๐ แรกคิดดอกเบี้ยร้อยละ ๒ บาทต่อเดือน เงินกว่านั้นคิดดอกเบี้ยร้อยละ ๑.๒๕ บาทต่อเดือน อ ส่วนระยะถ่ายถอน กำหนดไว้ ๔ เดือน

ข้อมูลโดย ฑีพัตรยศ สุดลาภา

teapatyost341455@hotmail.com