คนไทย และความเป็นไทยใน SEA

มติชน คอลัมน์ สยามประเทศไทย หน้า 34

โดย สุจิตต์ วงษ์เทศ

ชาวสุวรรณภูมิพวกนี้ ล้วนเป็นเครือญาติบรรพชนคนไทยทั้งนั้น

สยามประเทศไทย เป็นชื่อคอลัมน์ที่เคยเขียนอธิบายเมื่อแรกมีคอลัมน์นี้หลายปีแล้วว่ามาจากชื่อสยามประเทศ (คำบาลีว่า สยามเทสส) บวกกับชื่อประเทศไทยแล้วลดคำประเทศไปคำหนึ่งจึงเหลือแค่สยามประเทศไทย มีความหมายกว้างๆ และง่ายๆ ว่าเดิมเรียกสยาม ต่อมาได้นามว่าไทย ใครชอบหรือชังก็ช่างปะไร ตามใจไม่ว่ากัน

แผนที่ประวัติศาสตร์ (สยาม) ประเทศไทย ที่สำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ (สวช.) พิมพ์เผยแพร่ขณะนี้ ก็ได้จากแนวคิดเดียวกันกับชื่อคอลัมน์สยามประเทศไทย แต่เพิ่มวงเล็บใส่คำว่าสยามไว้ข้างหน้าชื่อประเทศไทย เพราะเป็นชื่อเก่ามีมาก่อน

อาจารย์ศรีศักร วัลลิโภดม กับอาจารย์นิธิ เอียวศรีวงศ์ แนะนำว่ากล่าวตักเตือนเนื้อหาหนังสือแผนที่ประวัติศาสตร์เล่มนี้หลายประเด็น ได้ปรับปรุงแก้ไขให้ราบรื่นเรียบร้อยแล้วตามที่ท่านว่ากล่าวไว้ หากมีอะไรขาดตกบกพร่องเหลืออยู่นั่นเป็นปัญหาของคนเขียนที่ไม่รอบคอบ

ประวัติศาสตร์สุวรรณภูมิในภูมิภาคอุษาคเนย์เล่าเรื่องผ่านแผนที่สยามประเทศไทยเล่มนี้ ทำขึ้นมาอธิบายพัฒนาการทางสังคมวัฒนธรรมที่เกี่ยวข้องกับการค้าโลกซึ่งไม่มีในประวัติศาสตร์แห่งชาติของไทย เพราะประวัติศาสตร์แห่งชาติของไทยให้ความสำคัญเรื่องสงครามและวังกับวัดเท่านั้น ไม่มีชุมชนหมู่บ้าน และไม่มีการค้า ไม่ว่าการค้าโลกหรือการค้าข้ามภูมิภาค

ประเทศไทยเป็นส่วนหนึ่งของสุวรรณภูมิในภูมิภาคอุษาคเนย์ ฉะนั้นประวัติศาสตร์ไทยย่อมเป็นส่วนหนึ่งของประวัติศาสตร์อุษาคเนย์อย่างแยกไม่ได้ ประเทศอื่นๆ ในภูมิภาคนี้ก็เช่นเดียวกัน ไม่ว่า ลาว, กัมพูชา, พม่า, เวียดนาม, มาเลเซีย, สิงคโปร์, บรูไน, ฟิลิปปินส์, อินโดนีเซีย ล้วนแยกโดดๆ ไม่ได้ ทุกประเทศต้องร่วมมือกันศึกษาให้เป็นแนวทางหนึ่งเพื่อสันติภาพอย่างเครือญาติดั้งเดิม หากไม่ร่วมกันปรับเปลี่ยนประวัติศาสตร์เครือญาติทางสังคมวัฒนธรรมให้ถูกต้องด้วยตนเอง กรณีวิวาทบาดหมางก็ไม่หมดลงได้

คนไทยและความเป็นไทย ก็เป็นส่วนหนึ่งของคนสุวรรณภูมิและความเป็นอุษาคเนย์ ที่แยกออกไปเป็นเผ่าพันธุ์พิเศษเหนือคนอื่นหาได้ไม่