ประพันธ์ ผลเสวก

′ประพันธ์ ผลเสวก′อดีตบรรณาธิการ′เทคโนโลยีชาวบ้าน-เส้นทางเศรษฐี′เครือมติชน หัวใจล้มเหลวเสียชีวิต ด้วยวัย 71 ปี เป็นนักเขียนสารคดีท่องเที่ยวยุคบุกเบิกชื่อดัง ผลักดันหมู่เกาะสิมิลันเป็นอุทยานแห่งชาติทางทะเล หนึ่งในทีมค้นพบหมู่เกาะสุรินทร์

เมื่อเวลา 04.00 น. วันที่ 18 กุมภาพันธ์ นายประพันธ์ ผลเสวก อดีตบรรณาธิการนิตยสารเทคโนโลยีชาวบ้าน และนิตยสารเส้นทางเศรษฐี ในเครือบริษัท มติชน จำกัด (มหาชน) ได้เสียชีวิตลงด้วยโรคหัวใจล้มเหลว ที่โรงพยาบาลวชิระ สามเสน ด้วยอายุ 71 ปี

นายประพันธ์ ผลเสวก เกิดเมื่อวันที่ 15 กันยายน 2484 เริ่มงานเขียนตั้งแต่สมัยเรียนคณะวารสารศาสตร์และสื่อสารมวลชน มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ เมื่อจบการศึกษาแล้วได้เข้าทำงานด้านวิทยุกระจายเสียงกับบริษัทไทยโทรทัศน์ จำกัด และเคยทำงานให้กับไทยทีวีสีช่อง 3 ในยุคแรกๆ จากนั้นไปอยู่ฝ่ายประชาสัมพันธ์ ธนาคารกรุงเทพ จำกัด ก่อนที่จะพลิกผันมาทำงานด้านหนังสืออย่างจริงจัง โดยเริ่มทำนิตยสารรายเดือนชื่อ "เพื่อนเดินทาง" โดยดำรงตำแหน่งเป็นบรรณาธิการนานถึง 7 ปีเศษ ถือเป็นหนึ่งในนักเขียนสารคดีท่องเที่ยวยุคบุกเบิก แต่ความที่ไม่ต้องการมีชื่อเสียง จึงเปลี่ยนนามปากกาไปเรื่อยๆ ที่ใช้ประจำค่อนข้างมาก คือ ปอน เสวก, ปอน ประพันธ์, ปอน ประพันธ์ผล, พนา เด่นดวง, ชอน ตะวัน (ตอนหลังมีผู้นำไปใช้ในที่อื่นจึงเลิกใช้) นกฟ้า บินผ่าเมฆ ฯลฯ

ผลงานที่ร่วมบุกเบิกได้ คือ การถ่ายภาพใต้น้ำ โดยกระตุ้นให้ ดรล์ รัตนทัศนีย์ นักดำน้ำและนักถ่ายรูปใต้น้ำทำตามความต้องการให้ เพราะตัวเองว่ายน้ำไม่เป็น โดยมีผลงานใต้น้ำจากสิมิลัน สมุย ชุมพร ตะรุเตา มากกว่า แหล่งอื่นๆ และภาพใต้น้ำจากสิมิลันหรือเกาะเก้า ซึ่งตีพิมพ์ในเพื่อนเดินทาง ฉบับเดือนมีนาคม 2524 ได้มีส่วนผลักดันให้หมู่เกาะสิมิลันกลายเป็นอุทยานแห่งชาติทางทะเลในเวลาต่อมา และการเขียนสารคดีท่องเที่ยวที่มีกลิ่นอายของคนกับการผจญภัยที่ช่วยเพิ่มสีสันให้กับวงการสารคดีท่องเที่ยวของเมืองไทย นอกจากนี้ ยังเป็นบรรณาธิการนิตยสารเพื่อนเดินทาง และยังเป็นคนหนึ่งที่อยู่ในทีมค้นพบหมู่เกาะสุรินทร์ เมื่อครั้งที่ทำงานอยู่ในนิตยสารเพื่อนเดินทาง 

ในช่วง 20 ปีหลังของชีวิต นายประพันธ์ ทำงานอยู่ในบริษัท มติชน จำกัด (มหาชน) และมีตำแหน่งเป็นบรรณาธิการของนิตยสาร 2 เล่ม คือ เทคโนโลยีชาวบ้าน และเส้นทางเศรษฐี จึงทำให้ห่างเหินจากงานเขียนสารคดีท่องเที่ยวไป และถึงแม้ว่าสังขารร่างกายจะร่วงโรยลงทุกวัน แต่ก็ยังรักการเดินทางและชื่นชอบการท่องเที่ยวอยู่ ยังรักทะเล แต่ชอบป่าและภูเขามากที่สุด เหมือนเดิม

ทั้งนี้ นายประพันธ์ ได้เกษียณอายุในตำแหน่งที่ปรึกษานิตยสารเทคโนโลยีชาวบ้านและนิตยสารเส้นทางเศรษฐี กระทั่งเมื่อเวลา 04.00 น. ของวันที่ 18 กุมภาพันธ์ นายประพันธ์ได้เสียชีวิตลง โดยมีนางนันทนา ภรรยา และนายสุทธิพงศ์ ผลเสวก ลูกชาย เฝ้าดูแลจนนาทีสุดท้าย และได้สั่งเสียก่อนหน้านี้ว่า ถ้าเสียชีวิตให้นำศพไปบำเพ็ญกุศลที่วัดชลประทานรังสฤษฏ์ ปากเกร็ด และจะมีพิธีรดน้ำศพ จะจัดขึ้นในวันจันทร์ที่ 20 กุมภาพันธ์ เวลา 16.30 น. ศาลา 3 วัดชลประทานรังสฤษฏ์ ปากเกร็ด สวดพระอภิธรรม ตั้งแต่วันที่ 20-24 กุมภาพันธ์ เวลา 19.00 น. และพิธีฌาปนกิจ วันเสาร์ที่ 25 กุมภาพันธ์ เวลา 14.00 น.

น.ส.จิตติมา ผลเสวก อายุ 50 ปี น้องสาว คนที่ 9 กล่าวว่า ทราบข่าวการเสียชีวิตของ พี่ชาย เมื่อเวลา 11.00 น. ของวันนี้ แม้คุณหมอจะแจ้งให้ญาติๆ เตรียมใจมาระยะหนึ่งแล้ว แต่ไม่คิดว่าจะจากไปเร็ว เนื่องจากที่ผ่านมาหลายครั้งพี่ชายตนแม้จะมีอาการหนักแต่ก็ผ่านพ้นมาได้ทุกครั้ง

น.ส.จิตติมากล่าวอีกว่า นายประพันธ์ป่วยเป็นโรคหัวใจมากว่า 10 ปีแล้ว ปีที่ผ่านมาได้เข้าๆ ออกๆ โรงพยาบาลวชิระอยู่เป็นประจำ เพิ่งกลับมาพักอยู่ที่บ้านเมื่อปลายเดือนมกราคม โดยที่คุณหมอได้บอกให้ญาติๆ ทำใจมาระยะหนึ่ง เพราะร่างกายของนายประพันธ์อ่อนเพลียลงมาก และบางครั้งหายใจติดขัด จนเมื่อเช้าเวลา 04.00 น. ต้องส่งตัวเข้าโรงพยาบาลวชิระโดยด่วน เนื่องจากอ่อนเพลีย หายใจติดขัด รับประทานอาหารเข้าไปก็ถ่ายออกมาหมด มีอ่อนแรงมากๆ แต่ในส่วนของความจำนั้นยังดีอยู่ 

นายบริสุทธิ์ ประสพทรัพย์ ผู้อำนวยการภูมิภาคภาคตะวันออก ททท. กล่าวว่า "เป็นเพื่อนสนิทกันมา 30 กว่าปี เคยทำงานร่วมกัน ตอนนั้นพี่ประพันธ์ เป็นบรรณาธิการของนิตยสารเพื่อนเดินทาง ซึ่งตั้งอยู่ที่ซอยหลังสวน ผมเป็นนักเขียนประจำที่นิตยสารแห่งนี้ พี่ประพันธ์เป็นคนมีอัธยาศัยดี เป็นคนอารมณ์ดีจะมีเรื่องโจ๊กมาเล่าให้เพื่อนฝูงฟัง เท่าที่ผมทราบพี่ประพันธ์มีผลงานมากมาย มีอยู่เรื่องหนึ่งคือ เมื่อก่อนการขึ้นดอยแม่สลองจะลำบากมาก พี่ประพันธ์มีส่วนผลักดันให้มีรถขึ้นไปได้อย่างสะดวก พี่ประพันธ์ยังตั้งชื่อรถคันดังกล่าวว่า โกมินทร์เสือภูเขา"