ประวัติของพระอินทร์ มีอยู่ว่า รูปร่างพระอินทร์ในยุคไตรเภทว่า ผิวกายเป็นสีแสด หรือสีทอง แต่ในชั้นหลังว่าสีนวล แต่ของเราว่าสีเขียว จะมีที่มาอย่างไรยังค้นไม่พบ รูปเขียนต่างๆแม้จะมาจากอินเดียก็เขียนเป็นสีเขียว คงไม่ใช่พวกเรามาเปลี่ยนสีพระอินทร์เอาเอง เธอมีแขนยาวมากและเปลี่ยนรูปร่างได้อย่างใจนึก โปรดถือ วัชระ (สายฟ้า) เป็นอาวุธ มีรถทองเทียมด้วยม้าสีแดง ชื่อวิมานหรือเวชยันต์ มีม้าสีขาวสำหรับทรงสีขาวชื่อ อุจไฉศรพ เมืองสถิตเรียกว่า อมราวดี ในเทวภูมิ ชื่อว่าเมืองตรัยตรึงษ์ (สัจจาภิรมย์.พระยา ๒-๒๐,๒๕๐๗)

พระอินทร์ คือ เทวดาผู้เป็นใหญ่ในสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ กายสีเขียว มีพระเนตรถึงพันดวง ใช้วัชระ (สายฟ้า) เป็นอาวุธ มีช้างเอราวัณเป็นพาหนะ พระอินทร์เป็นผู้ดูแลทุกข์สุขของมนุษย์โลก ยามใดที่มีเรื่องเดือดร้อนขึ้นบนโลกมนุษย์ อาสนะของพระองค์ที่เคยอ่อนนุ่ม ก็จะแข็งกระด้าง หรือ บางครั้งก็ร้อนจนไม่สามารถประทับอยู่ได้ อาสนะนี้เรียกว่า บัณฑุกัมพลศิลาอาสน์ คำว่า “บัณฑุ แปลว่า สีเหลืองอ่อน, สีนวล + กัมพล แปลว่า ผ้าขนสัตว์ บัณฑุกัมพลศิลาอาสน์ จึงแปลว่าแท่นหินอันอ่อนนุ่มราวปูลาดด้วยขนสัตว์ บัณฑุกัมพลศิลาอาสน์ เป็นชื่อแท่นของพระอินทร์อยู่ใต้ต้นปาริชาติบนสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ เป็นแท่นแก้วสีแดงเข้มราวกับดอกสะเอ้ง(ดอกชบา) แผ่นศิลานี้อ่อนดังหงอนราชหงศ์ทอง เมื่อพระอินทร์นั่งจะยุบลงไปถึงสะดือ พอลุกขึ้นก็จะเต็มดังเดิมเหมือนแท่นสปริง ถ้ามีเหตุเภทภัยในโลก แท่นนี้จะแข็งกระด้าง พระอินทร์ก็จะลงไปช่วย สำหรับต้นปาริชาติเป็นไม้ทองหลาง เรียกชื่อว่า “ปาริชาติกัลปพฤกษ์” ที่จริงต้นปาริชาตกับกัลปพฤกษ์คนละอย่างกันต้นปาริชาตในเรื่องกามนิตนั้นได้กลิ่นแล้วระลึกชาติได้ ส่วนกัลปพฤกษ์มีอยู่ในอุตรกุรุทวีปเป็นต้นไม้สารพัดนึก ใครนึกอะไรได้อย่างนั้น

พระอินทร์มีชื่อเรียกอย่างอื่น เช่น ท้าวสหัสนัยน์ ท้าวโกสีย์ ท้าวสักกะเทวราช อมรินทร์ ศักรินทร์ มัฆวาน วัชรปาณี (ผู้มีมือเป็นสายฟ้าฟาด) ทรงเคยใช้ วัชระปราบพฤตาสูร พระอินทร์มีศาสตราวุธอื่นอีก อาทิ ศรศักรธนู พระขรรค์ ปรัญชะ ขอ และร่างแห มีรถเทียมม้าสีแดง และม้าทรงสีขาวชื่อ อุจไฉศรพ เป็นม้าแก้วที่เกิดจากเกษียรสมุทรมีช้างทรงนาม คชาเอราวัณ ซึ่งปกติจะเป็นเทพบุตรรูปงาม ชอบเสวยน้ำโสม พระอินทร์มีมเหสีมากมายดังปรากฎนาม นางสุธรรมา สุชาดา สุนันทา สุจิตรา และมีนางฟ้าเป็นชายาอีก เก้าสิบสองนาง และมีนางบำเรออีกยี่สิบสี่ล้านนาง ในรามายณะว่า พระอินทร์ เป็นชู้กับภรรยาของพระฤษีโคดม จนเกิดบุตรด้วยกัน ชื่อ พาลี ต่อมาฤาษีโคดมจับได้จึงสาปลูกของพระอินทร์ให้กลายเป็นลิง และสาปพระอินทร์ ๒ ข้อ

ข้อแรก ให้อวัยวะเพศของพระอินทร์หลุดไปจากตัวจนต้องมีการนำเอาอวัยวะเพศของแกะตัวผู้ ใส่แทนในตัวพระอินทร์ ฉะนั้น เวลาบวงสรวงพระอินทร์ จึงใช้แกะตอนตัวผู้ (อนุสติ เรื่องโรค Okinawa โรคนี้มีกำเนิดใน Japan ผู้ชายที่เป็นโรคนี้ว่าจะทำให้อวัยวะเพศเน่าเสียไป)

คำสาปข้อที่ ๒ ก็ให้มีอวัยวะเพศหญิงเนี่ย ๑,๐๐๐ อัน ติดบนตัวพระอินทร์ จึงฉายาใหม่ว่า สหัสโยนี พระอินทร์ขอร้องพระพรหม ให้ช่วยเปลี่ยนคำสาป จากอวัยวะเพศหญิง ๑,๐๐๐ อัน เปลี่ยนให้เป็นตา ๑,๐๐๐ ดวง จึงมีอีกชื่อหนึ่งว่า สหัสนัยน์ (สำหรับลักษณะพันตา อย่างนี้ นั้น ถ้าเทียบกับปัจจุบันก็คงเป็นอาการ ของซิฟิลิส หรือที่โบราณเรียกว่า เรียกว่า ออกดอก คือ มีตุ่มผุดขึ้นเต็มตัวไปหมด)

พระอินทร์ที่ มักจะมาช่วยพระเอกในวรรณคดี คือบุคลาธิษฐานของ "สติปัญญา" เวลาเกิดคับขัน ปัญญาช่วยเราได้เสมอ ๆ แต่ปัญญาของพระอินทร์ยังเป็นปัญญาทางโลก

ต่อเมื่อมีศาสนาพุทธขึ้นมา พระพุทธเจ้าทรงทราบว่า คนมีความเชื่อเรื่อง สมมุติเทพอยู่ก่อนแล้ว เช่น ความเชื่อเรื่องพระอินทร์ พระองค์จึงทรงใช้พระอินทร์มาเป็นบุคคลาธิษฐาน ในการสั่งสอนมนุษย์จากเดิมที่เคยมีคนบูชาพระอินทร์ด้วยเหล้า หรือเครื่องเซ่นไหว้อื่นๆ พระองค์ทรงสอนใหม่ เช่น หากใครอยากจะเกิดเป็นพระอินทร์ ต้องทำความดีเช่น ดูแลพ่อแม่ รู้จักทำบุญ รักษาศีล เพื่อที่ชาติหน้าจะเกิดเป็นพระอินทร์ ไปอยู่ในสวรรค์ชั้นดาวดึงส์

อรรถกถาจารย์ รุ่นต่อมา แต่งเรื่องพระอินทร์เพื่อเป็นการยกย่องพระพุทธเจ้า เช่น พระพุทธเจ้าเสด็จขึ้นไปบนสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ เพื่อไปโปรดพระมารดาเป็นเวลา 1 พรรษา โดยมีพระอินทร์นั่งฟังธรรมของพระพุทธเจ้าด้วยเมื่อออกพรรษา พระพุทธเจ้าเสด็จกลับลงมาจากสวรรค์โดยบันไดเงิน บันไดนาก บันไดทอง ที่พระอินทร์เนรมิตขึ้น และในวันนั้น ภพทั้ง 3 เปิดเข้าหากัน ทั้งสวรรค์ โลกมนุษย์ และนรก ผู้คนบนโลกมนุษย์จึงมีการตักบาตรเพื่อถวายเป็นพุทธบูชาเรียกประเพณีนี้ว่า "การตักบาตรเทโว" เอวังก็มีด้วยประการฉะนี้