กาพย์ฉบัง ของเขมร ....... สุจิตต์ วงษ์เทศ .... มตืชนสุดสัปดาห์ 20-26 เมษายน 2555

ฉบัง มีรากจากคำเขมร "จฺบําง" หรือ "จํบําง" (ไทยใช้ จำบัง) - รบ สงคราม

โองการดำน้ำและลุยเพลิง
แต่งเป็นร่ายและกาพย์ฉบัง ร่าย เป็นคำเชิญสิ่งศักดิ์สิทธิ์ ฉบัง เป็นคำแช่งผีที่เห็นแก่สินบน

* เทเวศรอาเพศเขตขวง          ปีศาจทั้งปวง
แลหน่วงเอาเท็จมายา
* ให้มีไชยโยเสน่หา               เพราะรับกระยา
บูชาผู้เท็จอาธรรม์
* จงตกต่ำในนรกกันต์             ยินได้พุทธันดร์
นิรันดร์เสวยทุกขา
* อย่าเห็นแสงระวิจันทรา         มัวมืดมนทการ์
หมกไหม้อยู่ในนรกานต์
* เพลิงลุกทนทุกข์เนืองนาน     อย่าทันพระศรีอารย์
มาโปรดซึ่งเทวะสบสรรพ์
* เพราะด้วยมฤษฉาอาธรรม์      เอาความจริงผัน
ให้แพ้แก่ผู้มฤษา
* ครั้นพ้นจากขุมนรกา             กลับกลายรูปา
มาเกิดในชาติทรชน
* อัประภาคมีกายพิกล             เป็นคนมืดมน
ทการแลอับปัญญา

….ผู้ใด จนเจ็บ ทุกข์ท้น……....ถูกกัน กั้นพ้น….......…..สิทธิ เสรี อันควร
….อย่าก่น พร่ำบ่น เรรวน……...เหลวไหล ชั่ว-ชวน……..ทอดทิ้ง ทางธรรม อำไพ
….จงเจ้า มั่นมุ่ง จรุงใจ…...…..ผ่องผุด แจ่มใส….....…..เนาใน เมตตา การุญ
….ลดละ ตัวตน แน่! หนุน……..มวลมิตร ค้ำจุน…….......สุขสงบ สันติ แน่นอน

อย่างที่ได้ยกอ้างไว้

ฉบัง มีรากจากคำเขมร "จฺบําง" หรือ "จํบําง" (ไทยใช้ จำบัง) - รบ สงคราม

กาพย์นี้จึงเหมาะกับ อารมณ์จริงจัง ดุดัน

อันใดอัปลักษณ์ พิกลพิการ

                              
....ฤๅด้วย ฟ้าดิน ลงทัณฑ์.................รังเกียจ เดียดฉันท์
จึ่งพิกล พิการ ชีวา
....ฤ ญาติ บิดร มารดา......................ตัวเขา ชั่วช้า
ผลกรรม ส่งมา_ วานเฉลย

....ธรรมพิสิฐ พิสุทธิ์เผย.....................อันใด อ้างเอ่ย
อัปลักษณ์ พิกล พิการ
....ราคะ ตัณหา เผาผลาญ..................โลภหลง โกรธพาล
สามานย์ อัปลักษณ์ แท้จริง
....ขาดเกิน เกิดใน สรรพสิ่ง.................บ่งบอก _ พึ่งพิง
สัมพันธ์ เอื้อเฟื้อ เกื้อหนุน
...รักเมตตา เปี่ยมการุญ......................เป็นมรรค เป็นบุญ
ดับกิเลส เหตุทุกข์ภัย
....ผองชนพึง สดับไว้.........................ปฏิบัติมั่นไซร้
สงบ สันติ นิรันดร์

Handicapped! What does it mean?
Are they the physical that"ve been seen
Or deep into thy heart and soul
That too blind and deaf to be told

Handicapped! What does it tell?
Really! “Punishment” the message, Heaven mail
Everything Why filled ‘Less or More’?
“Share and Care shall be done” it shows

กาพย์ฉบัง (อักษรบริพันธ์) 

  นานารสธรรมคำสอน        คือสื่ออาทร
 อาธรรม์พลันหายกลายดี       

      กล่อมดวงหทัยไมตรี         เมตตาปรานี
 ประณตด้วยมนัสศรัทธา      

      สรรทางสร้างสุขทุกครา     ทั้งครองกายา
 ก้าวย่างอย่างทางสายกลาง    

                  วิสาขปุรณมีบูชา

                 ๔ มิถุนายน ๒๕๕๕

                       พี.พูนสุข

กาพย์กลอนฉบัง ๑๖

ที่มา:-

"กำลังหัดแต่งกลอนแปดขั้นพื้นฐานจ้ะ" ๔

              แม่ไก่เอย

อริญชย์                           ๒๑/๙/๒๕๕๕

Orion264,มือขวา   21 กันยายน 2012
    
แล้วต้องเขียนยังไงล่ะ ถึงจะเรียกว่า กลอนแปดขั้นสูง   หรือต้องเขียนเป็นกลอนสิบหก

เจ้านกเหยี่ยวเจ้าเฉี่ยวมา  ถลาลมล่อง   จากท้องฟ้าอากาศสูง
ลงระหว่างตรงกลางฝูง    แม่ไก่ลูกไก่    เล่นเอาใจไหวผวา
แม่ไก่นั้นกั้นลูกน้อย       แล้วค่อยถอยออก  หลอกล่อเหยี่ยวตัวที่มา
ต้องเล่นแบบตาต่อตา     ถ้าใครมันกล้า    ต้องลองท้ามาจิกตี

ถ้าสู้ไม่ได้ละก็         จะขอยอมตาย        แต่จะไม่ยอมพ่ายแพ้
ถ้าใครมันคิดรังแก    ไม่ยอมยำเยง       เข้ามาข่มเหงถึงที่
เพื่อปกป้องลูกน้อยน้อย    จะไม่ถอยแน่     ตัวแม่จะขอยอมพลี
เข้าต่อสู้ทั้งจิกตี         ให้เหยี่ยวหลบหนี    ลูกแม่นี้ต้องปลอดภัย

ถ้าปรับอีกนิดหน่อย กลายเป็นกาพย์ฉบัง ๑๖ เลยนะนั่น

กาพย์กลอนฉบัง ๑๖

ที่มา (ต่อ) :-

กลอนแปดขั้นสูง หรือ กลอนสิบหก ก็ต้อง สัมผัสใน เยอะๆ สิ ไม่น่าถามเล้ย 555
ผมจะต้องเอาไปให้ เยาวชน ลองแต่งดู คงสนุกพิลึก

แจงผลนำไปทดสอบ

กลอน ๑๖ เละตุ้มเปะ 555
เหมือนอ่าน ร้อยแก้วมากกว่า 555

ผมเห็นด้วยนะ คงต้องเอาเกณฑ์ กาพย์ฉบัง ไปปรับเพิ่ม

พรุ่งนี้มีอีกกลุ่ม ขอลองแบบเดิมก่อน ได้ผลจะมาแจ้งอีกครับ

(สนุกดีนะ ใครเป็นครูภาษาไทยน่านำไปลอง เด็กเขาก็ชอบ อ่านของกันและกัน แล้วก็ขำกันไป 555)

Share

โถ่..คุณครับ  ขนาดนักกลอนมืออาชีพ(ตกงาน)แต่งเองยังเละเลย
แล้วจะไปให้เด็กแต่ง  เฮ่อ.....ผมว่ามันยาวเกินไป
แต่ถ้าจะปรับให้เป็นกาพย์ฉบัง  มันก็คือกาพย์ฉบังนั่นแหละ
ทางที่ดี ถ้าจะให้เด็กเขาฝึกแต่ง  ก็ให้ฝึกแต่งแบบที่มันเป็นมาตรฐานดั้งเดิมจะดีกว่าครับ
ส่วนแบบแต่งโลดโผนซิกแซ็กนี่ปล่อยให้มืออาชีพ(ตกงาน)เขาแต่งกันไปจะดีกว่า

Orion264,มือขวา

ครับ ปกติ ผมก็ให้เขาแต่งไล่ระดับ ง่ายไปยาก ครับ

แต่กลอน ๑๖ นำไปให้เขาแต่งเล่นสนุก ท้าทาย ได้เย้าแหย่กัน เพราะพวกเขาอ่านแล้วก็ขำๆ กันเอง 555
ผมได้ลองนำอันที่ดีที่สุดของพวกเขา มาปรับแต่ง ใส่กาพย์ฉบัง ๑๖ เข้าไปในกลอน ๑๖
แฮะๆ ยากดี
ปรับแก้ก็ยากแล้ว เจอกฎ กาพย์กลอน พร้อมๆ กัน เอาเวลาไปเป็นชั่วโมงเลย 555

Share

กาพย์กลอนฉบัง ๑๖

* แว่วแว่ว แผ่วเสียง ถามไถ่......จากกาล นานไกล........ถามใจ ถามเรา เยาวชน
ท่านถาม ถามไย ให้ฉงน...........ถามแห่ง ถามหน........เหล่าเรา ดั้นด้น ดาวไหน
เราย่อม อยากฝัน อยากใฝ่.........สำเร็จ ก้าวไกล..........มีงาน บ้านเนา สุขใจ
มิ่งมิตร คู่ชิด สนิทใกล้...............ฝากผี ฝากไข้............พรไท้ เผื่อเรา นิรันดร์

กาพย์กลอนฉบัง ๑๖

* แว่วแว่ว แผ่วเสียง ถามไถ่........จากกาล นานไกล.........ถามใจ ถามเรา เยาวชน
ท่านถาม ถามไย ให้ฉงน.............ถามแห่ง ถามหน..........เหล่าเรา ดั้นด้น ดาวไหน
เราย่อม อยากฝัน อยากเป็น........สำเร็จ โดดเด่น.............มีงาน บ้านเนา สุขใจ
มิ่งมิตร คู่ชิด สนิทใกล้...............ฝากผี ฝากไข้...............พรไท้ เผื่อเรา นิรันดร์
--------
* กาพย์ฉบัง จังงัง ข้าน้อย.......เฉกหมัด ซัดข้อย........ต้องล้ม จมลึก หลับนาน
ในฝัน ฉันเห็น กลอนกานท์.......ดุจดั่ง นงคราญ..........ตระการ ร่ำร้อง ก้องสรวง
โลดลิ่ว ร่วมร่าย หวังเป็น.........ดาวหนึ่ง จรัสเห็น........ใครจัก รักช่วย เติมตวง
บ่บ้า ติดยึด สิ่งลวง.................หวังเพื่อน ทั้งปวง.......มอบใจ ให้ฟื้น ตื่นคืน
--------
* ชื่อฉัน "เห็ดหอม" ชอบกิน.......คุณแม่ จึ่งถวิล.........ทำกัน เกือบทุก วันวาร
ฉันก็ บ่เบื่อ ฤ รำคาญ.................มิพรั้น กินนาน.........บ่ยั่น ย่อท้อ หลีกหนี
เห็ดกิน ไป่อ้วน แข็งแรง.............สุขภาพ สำแดง........ร่างกาย สุดสวย เซ็กซี
สอบได้ เลขเดี่ยว เป็นศรี...........พ่อแม่ เปรมปรีดิ์........ครอบครัว ฉันมี สุขใจ

ปรับแก้มา ๓ บท พอได้แนวทางว่า

ต้องแต่งเป็น กาพย์ฉบัง ๒ ชุด แต่ละชุดมี ฉบัง ๒ บท

บท๑ เป็น วรรคสดับ ในกลอน ไม่แน่ใจว่า ควรห้ามคำท้ายเป็นเสียงสามัญ แบบกลอนไหม
เพราะนี่เป็น กาพย์ ควรอ่านแบบกาพย์ ?

บท๒ เป็นวรรครับ คำท้ายควรยึดแบบกลอน คือ เสียงจัตวาเพราะสุด ตามด้วย โท เอก

ที่ต้องแยกเป็น ฉบังชุดสอง เพราะถ้าบท๓ ไปรับสัมผัสจากบท๒ สัมผัสจะเลือน คือมีมากไปครับ

ขอขอบคุณ คุณ Orion264(มือขวา) เป็นอย่างยิ่งที่ให้แนวคิดพิสดารนี้

(รับ) วีรชน ผองเหล่า ประชา........โอ้ใครบ้างหนา...........ซึ้งค่าความดีของเธอ

....จิตวิญญาณ์กล้าสละตน..........หาญสู้ทุรชน...............แม้ชีพชีวันบรรลัย
....เผด็จการดับฝันสดใส.............ดับประชาธิปไตย.........พิราบเจ็บจากไปพนา
....มอมเมาสร้างเงามายา............โกงกินท่วมฟ้า............เมื่อไรหนา(แสง)ธรรมอำไพ (รับ)

ร้องเป็นทำนองเพลงสากลได้ครับ

(รับ) วีรชน ผองเหล่า ประชา......โอ้ใครบ้างหนา................ซึ้งค่าความดีของเธอ
....จิตวิญญาณ์กล้าสละตน.........หาญสู้ทุรชน...................แม้ชีพชีวันบรรลัย
....เผด็จการดับฝันสดใส............ดับประชาธิปไตย............พิราบเจ็บจากไปพนา
....มอมเมาสร้างเงามายา...........โกงกินท่วมฟ้า................เมื่อไรหนา(แสง)ธรรมอำไพ (รับ)
....เงียบเหงาเศร้าลึกฤทัย.................คนดี(ห่าง)หายไป.........เพื่อนใจแห่งจิตวิญญาณ
...เคยร่วมฝัน(ร่วม)สรรค์สร้างงาน.......หวังโลกเบิกบาน...........สายธารเมตตาจรัสไสว
....หนุ่มสาวเธออยู่หนใด..................ตื่นฟื้นเร็วไว.................ปลูกประชาธิปไตยยืนยง (รับ)

มีบางคำใส่วงเล็บ เพราะคำเกินตามหลัก กาพย์ฉบัง ๑๖ ที่เกินเพราะใส่ทำนองขับร้องแบบเพลงสากล       

(รับ) รวมพลัง ผองเหล่า ประชา............ร่วมจิต วิญญาณ์
สืบสาน ประชา- ธิปไตย (ซ้ำ)

....ผู้คน ยังลำบาก ยากเข็ญ................ทุกข์แท้ ลำเค็ญ
ไม่เห็น ที่ซึ่ง พึ่งพา
....ทุรชน กดขี่ บีฑา.........................แปลงแฝง เร้นมา
สูบเลือด วิญญาณ์ สูญสิ้น
....ผู้ปกครอง หนวกบอด ยลยิน............บ้างร่วม โกงกิน
ผลาญเผา แผ่นดิน แห้งเหือด (รับ)

....บ้านเมือง สร้างด้วย เนื้อเลือด...........ประชา ดาลเดือด
ล้างเชือด อธรรม พังภินท์
....สืบสาน ตำนาน แผ่นดิน..................ผู้คน ใฝ่ถวิล
“รักสามัคคี” ร่วมใจ
....ทูนเทิด กษัตริย์ ทรงชัย..................ธรรมะ สว่างไสว
ประชา-ธิปไตย ยืนยง (รับ)

ร้องเป็นทำนองเพลงสากลได้ครับ

กาพย์ฉบัง ๑๖


...สูรย์ร้อน โรจน์ไร้ เหิมเกริม......เผาผลาญ พลังเติม
เสริมสร้าง ชีวี โลกา

...มิใฝ่ ไยดี วาจา...................ยกย่อง นินทา
อุเบกขา แบบอย่าง ผู้คน

...ยังประโยชน์ ถ้วนทั่ว ชั้นชน.....ผิวสี รวยจน
รับผล ไป่เว้น วันคืน