วันภาษาไทย? บางปัญหาที่น่าแลกเปลี่ยนทัศนะ

         ราชการจัดให้วันที่ ๒๙ กรกฎาคม เป็นวันภาษาไทย นัยว่าเพื่อให้มีพื้นที่ทางสังคมสำหรับเคลื่อนไหวกระตุ้นเตือนให้รักภาษาไทย ช่วยกันรักษา ป้องกันมิให้เพี้ยนไปจนวิบัติ

         โดยหลักกว้างแล้ว ๆ มีวันภาษาไทยไว้ก็ดีเหมือนกัน   แต่ก็ควรจะมีการสังคายนาให้เกิดความเข้าใจที่ถูกต้องเป็นความรู้ร่วมกันทั้งสังคม

         ประการแรกเลยวันภาษาไทยนี้มีกรอบกว้างแค่ไหน ?

         หรือจะกำหนดกรอบให้กว้างกว่านั้น   เป็นต้นว่า   เป็นภาษาที่พลเมืองสัญชาติไทยใช้กัน อันประกอบด้วยชนหลายวัฒนธรรมภาษา เช่น ไทยกลาง, ไทยอีสาน, ไทยล้านนา, ไทยใต้, ไทยมลายู, ไทยม้ง, ไทยกะเหรี่ยง, ไทยอาข่า, ไทยมอแกน ฯลฯ ถ้ากำหนดอย่างนี้ ก็ต้องยอมรับว่า สำเนียงไทยกะเหรี่ยง ไทยม้ง ไทยเย้า ฯ ที่เขาพูดกัน ก็เป็นสาขาหนึ่งของภาษาไทย เช่นเดียวกับ ไทยอีสาน , ไทยล้าน

         ดูจากการเคลื่อนไหวของหน่วยราชการแล้ว ดูเหมือนว่าความเข้าใจ หรือความหมายของวันภาษาไทยนั้น คือวันภาษาไทยที่เป็นภาษาราชการ คือภาษาไทยกลาง

         มองในแง่อนุรักษ์ คำศัพท์ในภาษาไทยพื้นถิ่น ทั้งไทยล้านนา, ไทยอีสาน, ไทยใต้ ยังคงรักษาคำศัพท์ภาษาไทยดั้งเดิมไว้ได้มากกว่าภาษาไทยกรุงเทพฯ      ดังนั้นถ้าภาษาไทยพื้นถิ่นสูญไป คำศัพท์ไทยดั้งเดิมก็จะหายไปด้วย

         มองในแง่พัฒนา ถ้าเรารู้ภาษาไทยพื้นถิ่นมาก ๆ   เราอาจจะบัญญัติศัพท์ขึ้นใหม่โดยให้มีความเป็นไทยมาก ๆ ได้   โดยนำเอาศัพท์ในภาษาไทยพื้นถิ่นมาใช้

         ปัญหาที่เสนอเป็นประการแรก คือการกำหนดกรอบความหมายสำหรับ “วันภาษาไทย” นี้ กระทรวงวัฒนธรรมควรเป็นเจ้าภาพ ประชุมผู้รู้ ผู้มีวิสัยทัศน์มากำหนด ทำความเข้าใจให้เป็นเอกภาพกัน

         ประการต่อมา ควรจะทำความเข้าใจร่วมกันว่า ภาษานั้นมีพลวัต มีการเปลี่ยนแปลงไปเรื่อย ๆ ทั้งคำศัพท์ และท่วงทำนองการเขียน

             โดยเฉพาะคำศัพท์นั้น มีความเปลี่ยนแปลงมาก    คำศัพท์ในภาษาไทยดั้งเดิมกับภาษาไทยปัจจุบันแตกต่างกันลิบลับโดยเฉพาะภาษาไทยกลาง(ภาษากรุงเทพ) คำศัพท์ในภาษาไทยกลางแทบจะไม่เหลือคำไทย   เพราะได้รับคำศัพท์มอญ-เขมร มาใช้มากมาย ต่อมาก็รับคำศัพท์จากบาลี-สันสกฤตมาอีกมากมาย ชื่อคนไทยทุกวันนี้เป็นชื่อแขกบาลี-สันสกฤตทั้งนั้น   แล้วในยุคใกล้เราก็รับคำศัพท์จากภาษาอังกฤษอีกมากมาย   คนกรุงเทพทุกวันนี้พูดกันทุกประโยคมีภาษาอังกฤษ เพราะมันได้เป็นภาคส่วนสำคัญส่วนหนึ่งในภาษาไทยยุคใหม่ไปแล้ว

         ไม่ว่าจะยอมรับความเปลี่ยนแปลงนี้หรือไม่ ? ภาษาไทยก็จะเปลี่ยนไปแน่นอน

 

         ทิศทางนั้นคือย่างไร  ? กระทรวงวัฒนธรรมก็ควรเป็นเจ้าภาพ ประชุมผู้รู้ ผู้มีวิสัยทัศน์มากำหนดร่วมกัน